Trypophobia là gì? Vì sao chúng ta sợ những thứ nhiều lỗ và làm thế nào để vượt qua nỗi sợ này? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về tình trạng này.

Trypophobia Là Gì?

Trypophobia thường được mô tả là “bệnh sợ lỗ”, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là người bệnh có thể sợ những vết sưng trên cơ thể (vết sưng khiến các lỗ chân lông trên cơ thể nhìn được rõ hơn) hoặc khi các mô hình được tập hợp với nhau theo một cấu trúc nhất định. Khi mọi người nhìn thấy những hình ảnh kích động họ (be triggered), họ có các triệu chứng như sợ hãi nghiêm trọng, buồn nôn, ngứa, đổ mồ hôi, run rẩy và thậm chí là các cơn hoảng loạn.

Mặc dù sợ hãi là một cảm xúc phổ biến, nhưng khi cảm thấy nó thực sự ghê tởm thì cảm xúc này đã ở mức khiến chúng ta bị ám ảnh. Chứng Trypophobia cũng có tính trực quan cao khi chỉ cần nhìn thấy một hình ảnh có nhiều lỗ trên Internet hoặc trên sách báo là đủ để kích hoạt cảm giác ghê tởm hoặc lo lắng.

Một báo cáo về một trường hợp với chứng sợ lỗ thường xuất hiện. Bệnh nhân, một cô gái 12 tuổi, đã trải qua cảm giác khó chịu khi bắt gặp các bề mặt và đồ vật có lỗ hoặc chấm. Khi được yêu cầu vẽ một bức tranh về nỗi sợ hãi của mình, cô ấy điền vào một tờ giấy với một mô hình lặp đi lặp lại của các chấm tròn được tập hợp thành các cụm.

Các Đối Tượng Kích Động

Nghiên cứu về Trypophobia vẫn còn tương đối hiếm, nhưng một số đối tượng kích động đã được quan sát bao gồm:

Bọc chống sốc có bong bóng
Bong bóng
Sự ngưng tụ của nước (ví dụ như sự ngưng tụ của nước ở bề mặt ngoài của một cốc nước lạnh)
San hô
Hạt giống trái cây
Các lỗ trên thịt bị bệnh hoặc thối rữa
Lỗ hoặc vết sưng trên da thịt
Tổ ong
Mắt côn trùng
Gương sen
Quả Lựu
Bọt biển
Dâu tây
Hoa văn nhân tạo, cũng như động vật có đốm hoặc hoa văn, cũng có thể gây ra phản ứng sợ hãi.

Tham Khảo: Bị kích động (be triggered) là gì?

Triệu Chứng

Các triệu chứng của tình trạng này tương tự như các triệu chứng của chứng ám ảnh sợ hãi. Sau khi nhìn thấy các cụm lỗ nhỏ hoặc vết sưng, dù là trực tiếp hay trong hình ảnh, mọi người thường gặp phải:

Cảm xúc đau khổ
Sợ hãi và lo lắng
Cảm giác ghê tởm
Nổi da gà
Ngứa
Buồn nôn
Hoảng loạn
Thở nhanh
Chóng mặt
Đổ mồ hôi
Nôn mửa

Các triệu chứng có thể dai dẳng, dẫn đến suy giảm chức năng trong sinh hoạt hàng ngày.

Chứng sợ trypophobia có thể dẫn đến các triệu chứng liên quan đến sợ hãi, ghê tởm hoặc cả hai, mặc dù nhiều người báo cáo rằng họ cảm thấy ghê tởm hơn là sợ hãi.

Ngoài việc trải qua các triệu chứng như sợ hãi và ghê tởm, những người mắc bệnh sợ lỗ cũng sẽ thường xuyên bị thay đổi hành vi. Họ sẽ cố gắng tránh gặp các đối tượng kích động (triggers). Ví dụ, một người có thể tránh ăn một số loại thực phẩm (chẳng hạn như dâu tây hoặc tránh tiếp xúc với gương sen) hoặc tránh đi đến những nơi nhất định (chẳng hạn như phòng có giấy dán tường chấm bi).

Nguyên Nhân

Để tìm cách vượt qua nỗi sợ của căn bệnh này, hãy cùng tìm hiểu những nguyên nhân dưới đây. Mặc dù nghiên cứu về chứng sợ lỗ vẫn còn khá hạn chế, nhưng có một số giả thuyết về lý do tại sao nó xảy ra.

Nguyên Nhân Tiến Hóa

Theo một trong những lý thuyết phổ biến nhất, bệnh sợ lỗ là một phản ứng tiến hóa đối với những thứ có liên quan đến bệnh tật hoặc nguy hiểm.

Lý thuyết này cho rằng nỗi ám ảnh này có cơ sở tiến hóa. Nó cũng phù hợp với xu hướng của những người mắc chứng Trypophobia sẽ cảm thấy ghê tởm hơn là sợ hãi khi họ nhìn thấy một đối tượng kích hoạt.

Nguyên Nhân Có Liên Quan Tới Những Động Vật Nguy Hiểm

Một giả thuyết khác cho rằng các lỗ thành cụm có vẻ ngoài tương tự với một số loài động vật có nọc độc. Mọi người có thể sợ hãi những mô hình này từ những liên tưởng vô thức.

Có một số nghiên cứu ủng hộ ý tưởng này. Một nghiên cứu năm 2013 đã xem xét cách người bệnh phản ứng với một số kích thích nhất định so với những người không có tình trạng này.

Các nhà nghiên cứu tin rằng những người mắc Trypophobia đã liên hệ một cách vô thức việc nhìn thấy tổ ong với các sinh vật nguy hiểm có cùng đặc điểm thị giác cơ bản, chẳng hạn như rắn đuôi chuông. Trong khi họ không nhận thức một cách có ý thức về mối liên quan này, nó có thể là nguyên nhân khiến họ cảm thấy ghê tởm hoặc sợ hãi.

Mối Liên Hệ Với Mầm Bệnh Truyền Nhiễm

Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy những người tham gia có xu hướng liên kết các hình ảnh lỗ với các mầm bệnh lây truyền qua da. Những người tham gia nghiên cứu cho biết họ có cảm giác ngứa trên da và cảm giác kiến bò khi xem các hình ảnh như vậy.

Chán ghét hoặc sợ hãi trước các mối đe dọa tiềm ẩn là một phản ứng tiến hóa thích nghi. Trong nhiều trường hợp, những cảm giác này giúp chúng ta an toàn trước nguy hiểm. Trong trường hợp bệnh sợ lỗ, các nhà nghiên cứu tin rằng nó có thể là một dạng phóng đại và tổng quát hóa quá mức của phản ứng thích nghi này,

Đáp Ứng Các Đặc Điểm Thị Giác

Một số nghiên cứu cho thấy rằng sự khó chịu mà mọi người cảm thấy liên quan nhiều hơn đến các đặc điểm thị giác.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Psychological Reports cho thấy rằng mặc dù mọi người cảm thấy khó chịu khi xem các hình có dạng thức lỗ, nhưng những cảm giác này lại liên quan đến bản thân các hình thức thị giác hơn là liên quan đến các loài động vật nguy hiểm. , hoặc chỉ đơn giản là một phản ứng tự nhiên đối với một số loại kích thích thị giác.

Rủi Ro Với Chứng Trypophobia

Các triệu chứng của chứng sợ trypophobia thường gắn với tiêu chuẩn chẩn đoán DSM-5 đối với chứng ám ảnh sợ hãi cụ thể hơn là các tình trạng khác như rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD). Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người mắc chứng sợ trypophobia cũng có nhiều khả năng gặp các tình trạng khác hơn. Chúng bao gồm:

Trầm cảm
Tổng quát hóa quá mức
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD)
Rối loạn hoảng sợ
Rối loạn lưỡng cực

Phương Pháp Điều Trị

Không có phương pháp điều trị cụ thể nào được chứng minh là có hiệu quả đặc biệt trong việc điều trị tình trạng này.

Liệu Pháp Nhận Thức – Hành Vi (CBT)

Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) được ghi nhận là cách vượt qua nỗi sợ tâm lý hiệu quả, bao gồm làm việc với một nhà trị liệu để thay đổi những suy nghĩ và hành vi tiềm ẩn gây ra Trypophobia.

Tham khảo thêm về liệu pháp nhận thức hành vi tại đây.

Liệu Pháp Phơi Nhiễm

Liệu pháp phơi nhiễm là một trong những cách hiệu quả giúp vượt qua nỗi sợ hãi. Liệu pháp sẽ giúp người bệnh tiếp xúc dần dần với đối tượng sợ hãi của họ nhằm giảm bớt các triệu chứng theo thời gian. Quá trình này thường được thực hiện một cách chậm rãi.

Tham khảo thêm về liệu pháp phơi nhiễm tại đây.

Kỹ Thuật Thư Giãn

Các chiến lược thư giãn khác nhau cũng có thể hữu ích để giảm cảm giác ghê tởm, sợ hãi hoặc lo lắng. Hình dung, hít thở sâu và thư giãn cơ liên tục là một vài chiến lược có thể hữu ích.

Sự phân tâm đơn giản cũng có thể là một kỹ thuật đối phó hữu ích. Nếu bạn thấy thứ gì đó gây ra phản ứng với Trypophobia, bạn có thể chỉ cần nhìn đi chỗ khác và tìm điều gì khác để suy nghĩ hoặc xem xét cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm.

Thuốc

Việc sử dụng thuốc cần có chỉ dẫn của chuyên gia hoặc bác sĩ tâm thần.

Tham Khảo: Làm thế nào để vượt qua nỗi sợ hãi?

Kết Lại

Bệnh sợ lỗ hiện nay chưa được công nhận bởi Sổ tay Thống kê và Chẩn đoán của Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ về các Rối loạn Tâm thần (DSM-5).

Nghiên cứu sâu hơn là cần thiết để xác định bản chất của tình trạng này, mức độ phổ biến, cách điều trị cũng như cách vượt qua nỗi sợ cụ thể này. May mắn thay, hầu hết những người gặp phải tình trạng này có thể tìm thấy sự thuyên giảm thông qua các lựa chọn điều trị khác nhau, từ liệu pháp đến thuốc men cho đến tự giải quyết.

Nguồn: Verywellmind – Trypophobia and the Fear of Holes

Source link

Tổng Hợp Kiến Thức Tâm Lý A-Z

Vượt Qua Nỗi Sợ Trypophobia: Vì Sao Chúng Ta Sợ Những Thứ Nhiều Lỗ?