English
Trầm cảm là một yếu tố cản trở hay góp phần tạo nên thành công?
Những người hàng xóm của Abraham Lincoln ở New Salem, Illinois đều biết đến khuynh hướng “u sầu” của ông. Ở tuổi hai mươi, sau khi một người bạn thân thiết với ông qua đời vì bệnh thương hàn, ông sống một cuộc sống biệt lập, dành thời gian dài ở một mình trong rừng với khẩu súng của mình, và viết nhữngbàithơ u ám. Tại một thời điểm, thẩm phán địa phương và vợ ông đã thuyết phục ông chuyển đến sống với họ, nhưng sau một vài tuần được chăm sóc, ông vẫn buồn bã. Mặc dù thỉnh thoảng vẫntìm kiếm niềm vui với bạn bè, ông đã tâm sự với một đồng nghiệp rằng tâm trạng của ông tệ đến mức ông không dám mang theo dao.
Năm năm sau vào năm 1840, chính trị gia trẻ tuổi này gặp vấnđề đến mức hàng xóm phải bỏ tất cả dao cạo và vật sắc nhọn ra khỏi nhà ông. Ông đã yêu cầu sự giúp đỡ từ một bác sĩ và bắt đầu dành vài giờ mỗi ngày làm việc với vị bác sĩ đó. Tại một thời điểm, hồ sơ từ một hiệu thuốc ở Springfield ghi lại rằng ông đã tìm cách cải thiện tình trạng bằng nhiều loại thuốc khác nhau bao gồm thuốc an thần, long não và thuốc “blue mass” dựa trên thủy ngân. (Sau đó ông đã ngừng sử dụng loại thuốc chứa gấp 100 lần hàm lượng thủy ngân này; theophân tích củaphương pháp EPA hiện đại, người ta suy đoán rằng ngộ độc thủy ngân cũng có thể góp phần gây nên các triệu chứng trầm cảm, và các cơn tức giận, cũng như run và khó đi lại.) Cảm giác thất bại và sup sụp, cũng như sự mệt mỏi xen lẫn với kích động và ý nghĩ về cái chết đã ám ảnh ông trong suốt cuộc đời, ngay cả khi ông phải đương đầu với những vấn đề lớn, chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng lớn nhất trong lịch sử đất nước, và cuối cùng đã cứu quốc gia của mình.
Danh sách các nhân vật quân sự và chính trị lịch sử dường như mắc chứng trầm cảm vẫn tiếp tục tăng lên, bao gồm những người cùng thời với Lincoln là Benjamin Disraeli và William T. Sherman, sau này là những nhân vật nổi tiếng như Winston Churchill, các nhà văn trong nhiều thập kỷ (Ernest Hemingway, J.K Rowling), và những người nổi tiếng hiện đại (Jim Carrey, Eminem, Anne Hathaway). Các bài báo về mối liên hệ giữa chứng trầm cảm với thành công trong chính trị hoặc nghệ thuật đã đưa ra hai quan điểm chung: rằng những người này đã có thể vượt qua chứng trầm cảm và tiến tới sự vĩ đại, hoặc cách khác là một số vấn đề về rối loạn tâm trạng đã hỗ trợ họ trong quá trình này.
Ví dụ, một bài báo về Lincoln đã mô tả ba giai đoạn mà ông đã trải qua – sợ hãi, cam kết và siêu việt – và lập luận rằng “Bất kỳ sự vĩ đại nào mà Lincoln đạt được không thể được giải thích là chiến thắng trước đau khổ cá nhân. Thay vào đó, nó phải được xem như một kết quả của cùng một hệ thống tạo ra sự đau khổ đó… Những việc lớn lao Lincoln làm không phải vì ông ấy đã giải quyết được vấn đề về sự sầu muộn của mình; chính vấn đề này lại càng tiếp thêm dầu cho ngọn lửa của công việc vĩ đại của ông ấy ”.(1)
Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét khả năng sau: Có điều gì đó trong việc chịu đựng chứng trầm cảm có thể có giá trị tích cực và dẫn đến thành công không?
Nghiên cứu về trầm cảm và sự sáng tạo
Quan niệm thú vị rằng tâm trạng chán nản có liên hệ với sự vĩ đại ít nhất đã có từ thời Aristotle, người đã tin rằng “Những người đàn ông vĩ đại luôn có bản chất là u sầu” (2). Quan niệm về “thiên tài loạn thần” bị mắc chứng lo âu và trầm cảm vẫn tiếp tục cho đến ngày nay. Không có gì ngạc nhiên khi nó đã tạo ra nhiều nghiên cứu hiện đại hơn về một mối liên hệ khả thi này, mà điều thú vị là, khi loại trừ chứng rối loạn lưỡng cực, những nghiên cứu này đôi khi lại ngược lại.
Trong một nghiên cứu thường được trích dẫn, bác sĩ tâm thần Nancy Andreasen nhận thấy “tỷ lệ mắc bệnh tâm thần cao hơn, chủ yếu là rối loạn cảm xúc, với xu hướng phân loại lưỡng cực” trong một nhóm gồm 30 nhà văn so với nhóm đối chứng (3). Ngoài ra, một nghiên cứu với 40 nhà văn, 40 nhạc sĩ và một số lượng người đối chứng tương tự không tìm thấy sự khác biệt trong các tiêu chuẩn đánh giá về bệnh tâm lý và căng thẳng (4).
Một nghiên cứu năm 2020 cho thấy các nghệ sĩ có nhiều khả năng bị tổn thương vàcó khuynh hướng lo lắng và các triệu chứng trầm cảm, cũng nhưít các nguồn lực như khả năng phục hồi và hy vọng, so với những người không phải là nghệ sĩ (5). Sau đó, các nghiên cứu hiện đại đã cho thấy các kết quả khác nhau về mối liên hệ khả thi giữa chứng trầm cảm và sự sáng tạo.
Lập luận mới về trầm cảm
Mặc dù nhiều đặc điểm của bệnh trầm cảm như mệt mỏi, giảm cảm giác thèm ăn và ham muốn tình dục dường như có tiến triển tiêu cực, một số người đã lập luận rằng tính phổ biến của nó – chứng trầm cảm chủ yếu trong năm qua chỉ xuất hiện ở khoảng 7% người Mỹ trưởng thành – cho thấy một số tiến triển tích cực.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là sự tiến hóa đã cho phép tính liên tục của các trạng thái khác dường như ít hữu ích hơn cho sự tồn tại, chẳng hạn như bệnh thái nhân cách. Một mặt, có thể chứng thái nhân cách vẫn tồn tại vì nó tương đối hiếm, với tỷ lệ ít hơn một phần trăm (“lựa chọn phụ thuộc vào tần số”), nhưng điều này hầu như không xảy ra đối với bệnh trầm cảm. Mặt khác, một giải thích đã được áp dụng cho chứng thái nhân cách là nó có thể là kết quả của một số lượng lớn các đột biến đến mức bất kỳ đột biến nào cũng ít có khả năng chịu áp lực tiến hóa; điều này có thể được áp dụng cho bệnh trầm cảm, trong đó các nghiên cứu bộ gen đã phát hiện ra rằng có tới 102 biến thể độc lập và 269 gen (6) có thể đóng một vai trò nào đó. Do đó, rất khó để chọn lọc tự nhiên loại bỏ một đặc điểm có nguồn gốc phức tạp như vậy.
Ngay cả khi trầm cảm có thể liên quan đến khả năng thích ứng cao hơn, có thể đó không phải là trầm cảm mà là một số đặc điểm chưa biết khác có liên quan về mặt di truyền, và có giá trị tích cực. Hoặc có thể là trầm cảm có một số giá trị trong quá khứ hoặc một số tình huống cụ thể mà không còn áp dụng được nhiều cho thời điểm hiện tại, và theo nghĩa đó thì nó tương tự như bệnh hồng cầu lưỡi liềm trong xã hội phương Tây hiện đại. Nói chung, không nên vội kết luận rằng sự phổ biến của bệnh trầm cảm có nghĩa là nó đã được ưu ái bởi quá trình tiến hóa.
Nguồn: Depression, Creativity, and Leadership. Wallace B. Mendelson M.D., Psychology Today
Hãy liên hệ với số hotline 0977.729.396 của Viện ngay hôm nay để được tư vấn tận tình.
Hình ảnh một số bác sĩ tâm thần và chuyên gia tâm lý được đào tạo bài bản và giàu kinh nghiệm của Viện Tâm Lý Việt – Pháp:
_2409092118.jpg)
_2409090713.jpg)
_2309162700.jpg)
_0710102656.png)
_2302093020.jpg)
_0612082937.jpg)
Hình ảnh một số hoạt động của Viện Tâm Lý Việt – Pháp:
Liên hệ với chúng tôi