Tự Vật Hoá (Self-Objectification) Là Gì?

Tự Vật Hóa Là Gì?

Tự vật hóa hay self-objectification là một quá trình tâm lý mà một người coi chính bản thân mình là một thứ vật chất hơn là một con người. Kết quả của tự vật hóa là người đó có thể tự phê phán chính mình một cách thái quá.

Tự vật hóa có thể tạo ra các vấn đề đối với sức khỏe tâm thần và cảm xúc của một người. Ví dụ như liên tục bị ám ảnh bởi những gì người khác nghĩ về mình và lo lắng quá nhiều về cơ thể của họ trông như thế nào, điều làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày.

Tự Vật Hóa - Nguồn Gốc

Khái niệm tự vật hóa bắt nguồn từ lý thuyết vật hóa, khung lý thuyết có ý nghĩa cho thấy sự tác động của tính vật hóa về tình dục đối với trải nghiệm của phụ nữ.

Lý thuyết này giải thích rằng phụ nữ có thể nhìn nhận cơ thể của họ giống với cách người khác nhìn họ bởi vì họ “phơi nhiễm” với sự vật hóa xã hội và môi trường có tính chất tình dục (environmental and social sexual objectification) - yếu tố tồn tại trong chính nền văn hóa của chúng ta. Lý thuyết nói rằng trẻ em gái và phụ nữ trải qua ba loại phơi nhiễm vật hóa có tính chất tình dục:

• Nhận xét trực tiếp từ những người xung quanh, bao gồm những nhận xét mà họ không mong muốn về ngoại hình của họ và lời khuyên về cách cải thiện ngoại hình

• Giao tiếp gián tiếp từ những người xung quanh, chẳng hạn như nghe lén cuộc trò chuyện về cách ai đó nhìn cơ thể phụ nữ hoặc là một phần câu chuyện trong nhóm, nơi mọi người nói về việc thay đổi cơ thể của họ để trông theo một cách nhất định

• Nội dung truyền thông có tính chất phản đối với hình dạng cơ thể phụ nữ, chẳng hạn như hình ảnh, video, âm thanh và quảng cáo trong đó khuôn mặt của người mẫu nữ bị che đi. 

Kết quả là, phụ nữ coi cơ thể của họ như đồ vật, gắn giá trị bản thân với ngoại hình, thúc đẩy những kỳ vọng về cách cơ thể của họ phải trông như thế nào dựa trên cách người khác nhìn nhận và đánh giá quá mức về cơ thể của chính mình.

Dấu Hiệu Của Tự Vật Hóa

Tự vật hóa có thể mang lại một số lợi ích trong các trường hợp đặc biệt như bạn muốn tạo ấn tượng tốt trong một cuộc phỏng vấn, ăn mặc đẹp trong đám cưới hay cuộc hẹn đầu tiên,..  Tuy nhiên, khi các hành vi tự vật hóa trở nên thái quá, chúng có thể đem tới những ảnh hưởng tiêu cực đến chính đời sống của bạn.

Ví dụ: 

• Luôn soi mình trong gương: Việc nhìn thoáng qua bản thân khi bạn đi bộ trước gương là điều tự nhiên; tuy nhiên, điều đó sẽ trở nên có hại khi bạn tốn quá nhiều thời gian trong ngày để ngắm nghía bản thân trong gương. Khi đó, bạn bỗng có khao khát sửa mọi khuyết điểm trên cơ thể và dường như không thể rời mắt khỏi chúng. Thời gian ngắm nghía khiến bạn lỡ các kế hoạch.

• Chụp ảnh tự sướng quá nhiều: Thỉnh thoảng chụp một bức ảnh của chính mình là điều bình thường, nhưng thực hiện nhiều lần trong ngày hoặc dành hàng giờ để hoàn thiện một bức ảnh tự sướng thì thật là phiền phức. Một dấu hiệu của sự tự vật hóa bản thân là bị ám ảnh bởi cách bạn trông như thế nào trong ảnh, và không bao giờ cảm thấy hài lòng với những bức chụp. Nó có thể phá hủy lòng tự trọng của bạn, đặc biệt là khi việc xác nhận giá trị bản thân gắn với cách mà hình ảnh được nhìn nhận trên mạng xã hội. Giá trị của bạn sau đó được xác định bởi các yếu tố bên ngoài như số lượt thích, mức độ tương tác và các loại nhận xét mà ảnh selfie của bạn nhận được.

• So sánh bản thân với người khác: Việc so sánh có thể xảy ra trong đời thực và cả online. Hành vi tự vật hóa thể hiện như việc so sánh vẻ ngoài của mình với bạn bè, người lạ, đồng nghiệp và các thành viên trong gia đình. Bạn đang tự nói với bản thân rằng ai đó tốt hơn hay xấu hơn bạn bởi ngoại hình của họ.

Trong thời đại của mạng xã hội, có thể khó tránh khỏi việc bị xã hội kỳ vọng về sắc đẹp. Từ những quảng cáo làm đẹp cho đến những người nổi tiếng, bạn phải theo dõi và gặp hàng nghìn hình ảnh khuôn mặt và cơ thể đã qua chỉnh sửa mỗi ngày. Nếu bạn theo dõi các tài khoản đăng những loại hình ảnh này một cách quá mức, dành nhiều thời gian để tự so sánh với bản thân và cảm thấy không đủ, thì đây là một dấu hiệu không lành mạnh của việc tự vật hóa.

Tham Khảo: Tính dục hoá

Tác Động Của Tự Vật Hóa Đối Với Phụ Nữ

Tự vật hóa thường xảy ra phổ biến ở phụ nữ và thường gắn với kinh nghiệm kinh nghiệm cá nhân trong cuộc sống hàng ngày và tiêu chuẩn vẻ đẹp được miêu tả qua các phương tiện truyền thông.

• Nói về “béo”: Các câu chuyện về béo diễn ra khi phụ nữ đưa ra nhận xét về hình dạng cơ thể, cân nặng, kích thước, chế độ ăn uống, thói quen tập thể dục và bất cứ điều gì liên quan đến ngoại hình của họ khiến họ tự ti. Người ta đã chỉ ra rằng những phụ nữ nói về bản thân theo cách này thường thích đấu tranh với lòng tự trọng.

• Tác động của phương tiện truyền thông: Các phương tiện truyền thông quảng bá hình mẫu lý tưởng của phụ nữ là gầy và gầy. Khi phụ nữ tiếp xúc với những tiêu chuẩn vẻ đẹp phi thực tế này, nó có thể gây ra sự xấu hổ, lo lắng về cơ thể, ý thức về bản thân và các vấn đề sức khỏe tâm thần khác.

Mẹo Để Giảm Hành Vi Tự Vật Hóa

Dưới đây là một số cách để giúp giảm thiểu các hành vi tự vật hóa:

Nhận Thức Các Cuộc Tự Đối Thoại Tiêu Cực

Hãy đếm số lần bạn nói xấu về cơ thể mình trong một ngày và bạn có thể ngạc nhiên về tần suất mình làm việc này. Sau đó, lần sau khi bạn làm điều này, hãy ngắt dòng suy nghĩ này bằng cách nói với bản thân điều gì đó tích cực về bản thân. Ví dụ, hãy nói với bản thân, "Tôi mạnh mẽ và tôi tôn vinh cơ thể của mình như nó vốn có." Khi bạn nhận thức được cách bản thân tự nói những điều tiêu cực về chính mình, bạn sẽ dễ dàng thay đổi thói quen của mình hơn.

Thử Viết Nhật Ký

Khi bạn thấy mình đang có hành vi tự vật hóa, hãy viết ra những suy nghĩ và cảm xúc của bạn, thời gian và ngày xảy ra và những gì đang diễn ra trước khi bạn bắt đầu làm việc này. Viết nhật ký có thể là một cách hiệu quả để xác định các kiểu hành vi, hiểu rõ hơn về các tác nhân gây ra tình trạng của bạn, quản lý những cảm xúc khó khăn và có thể giúp bạn tìm cách đối phó.

Hạn Chế Tiếp Xúc Với Phương Tiện Truyền Thông 

Xem qua các tài khoản mà bạn theo dõi trên mạng xã hội và hủy theo dõi bất kỳ tài khoản nào quảng bá các tiêu chuẩn vẻ đẹp phi thực tế. Bạn càng ít nhìn thấy những hình ảnh này, bạn càng ít có khả năng bị kích thích để tự so sánh bản thân với chúng.

Tập Trung Vào Những Gì Cơ Thể Bạn Có

Bạn đang sống và thở vì cơ thể của bạn. Mỗi khi bạn thở, phổi của bạn sẽ đầy và cung cấp oxy cho máu của bạn. Tim của bạn bơm máu đến các cơ của bạn. Cơ bắp của bạn cho phép bạn di chuyển. Cơ thể của bạn là một hệ thống liên kết tuyệt vời hoạt động cho bạn mỗi giây mỗi ngày. Thay vì lo lắng về cơ thể của bạn trông như thế nào, hãy tập trung vào cảm giác của nó và những gì nó mang lại cho bạn, và hãy tử tế với nó.

Nguồn: Verywellmind - What Is Self-Objectification?