Tổng Quan Về Tâm Lý Học Trong Thể Thao

Tâm Lý Học Thể Thao Là Gì?

Tâm lý học thể thao là nghiên cứu về cách các yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến thể thao, thành tích thể thao, việc tập thể dục và các hoạt động thể chất. Các nhà tâm lý học thể thao sẽ tìm hiểu xem việc tham gia các môn thể thao có thể cải thiện sức khỏe và hạnh phúc như thế nào và các phát hiện cũng giúp các vận động viên tận dụng yếu tố tâm lý để cải thiện thành tích thể thao và sức khỏe tâm thần của họ.

Một nhà tâm lý học trong lĩnh vực này không chỉ làm việc với các vận động viên, mà còn giúp những người không phải là vận động viên và những người đơn thuần chỉ tập thể dục hàng ngày học cách yêu thích thể thao và gắn bó với một chương trình về sức khoẻ thể chất.

Lịch Sử Ngành

Tâm lý học thể thao là một chuyên ngành tâm lý học còn khá non trẻ; Phòng thí nghiệm đầu tiên ở Hoa Kỳ dành cho lĩnh vực này bắt đầu hoạt động vào năm 1925 và đã đóng cửa một thời gian ngắn sau đó (đầu những năm 1930). Các nghiên cứu của Hoa Kỳ không tiếp tục trong lĩnh vực này cho đến cuối những năm 1960 khi có nhiều sự quan tâm hơn.

Năm 1965, Hiệp hội Tâm lý Thể thao Quốc tế (ISSP) được thành lập. Đến những năm 1970, tâm lý học thể thao mới được giới thiệu như một khóa học trong chương trình đại học được cung cấp tại các cơ sở giáo dục trên khắp Bắc Mỹ.

Đến những năm 1980, tâm lý học thể thao trở thành lĩnh vực được khoa học chú trọng hơn. Các nhà nghiên cứu bắt đầu khám phá cách tâm lý học được ứng dụng nhằm cải thiện thành tích thể thao. Họ cũng xem xét chiều ngược lại với cách tập thể dục nào để cải thiện tâm trạng và giảm mức độ căng thẳng.

Phân Loại Ngành Nghề Dành Cho Các Nhà Tâm Lý Học Thể Thao

Cũng như ngành nghề trong lĩnh vực tâm lý - chẳng hạn như ngành tâm lý học lâm sàng, tâm lý học phát triển, hay tâm lý học pháp y - tâm lý học lâm sàng cũng có nhiều nhánh khác nhau.

Tâm Lý Học Thể Thao Giáo Dục (Educational Sports Psychologists)

Một nhà tâm lý học thể thao giáo dục sử dụng các phương pháp tâm lý để giúp các vận động viên cải thiện thành tích thể thao bao gồm việc dạy cách sử dụng một số kỹ thuật, thiết lập mục tiêu hoặc self-talk để thể hiện tốt hơn trong thi đấu.

Tâm Lý Học Thể Thao Lâm Sàng

Các nhà tâm lý học thể thao lâm sàng làm việc với các vận động viên có tình trạng sức khỏe tâm thần như trầm cảm hoặc lo lắng. Công việc này liên quan đến việc kết hợp sử dụng các chiến lược từ cả tâm lý thể thao và tâm lý trị liệu. Một nhà tâm lý học thể thao lâm sàng giúp các vận động viên đồng thời cải thiện sức khỏe tâm thần và thành tích thể thao của họ.

Nhà Tâm Lý Học Về Thể Dục

Một nhà tâm lý học về thể dục sẽ làm việc với những khách hàng không phải là vận động viên hoặc những người đơn thuần tập thể dục hàng ngày để giúp họ học cách tạo thói quen tập thể dục. Công việc này có thể bao gồm một số kỹ thuật tương tự được sử dụng bởi các nhà tâm lý học thể thao khác, chẳng hạn như thiết lập mục tiêu, thực hành chánh niệm và sử dụng các kỹ thuật tạo động lực.

Tham khảo: Tâm lý học thực nghiệm

Các Ứng Dụng Của Tâm Lý Học Thể Thao

Khả Năng Tập Trung

Tập trung có liên quan đến khả năng điều chỉnh các yếu tố gây xao nhãng (chẳng hạn như đám đông người hâm mộ la hét) và tập trung vào nhiệm vụ đang làm. Điều này cho phép các vận động viên kiểm soát sự tập trung của họ, ngay cả khi đối mặt với những thứ gây xao nhãng.

Các chiến lược phổ biến bao gồm hít thở sâu, chú ý đến các dấu hiệu, cảm giác của cơ thể, và chánh niệm. Tất cả những điều này có thể giúp các vận động viên tập trung vào thời điểm hiện tại.

Bạn có thể đang quan tâm các nhà tâm lý học giải thích về sự tập trung, chú ý. Tham khảo ngay bài viết tại đây. 

Dẻo Dai Về Tinh Thần

Sự dẻo dai về tinh thần đã trở thành một lĩnh vực ngày càng được quan tâm trong tâm lý thể thao. Thuật ngữ này đề cập đến các đặc điểm tâm lý quan trọng đối với một vận động viên có thành tích tối ưu.

Trong số những đặc điểm này có niềm tin không thể lay chuyển vào bản thân của mình, khả năng thoát khỏi thất bại và khát khao thành công là vô cùng cần thiết. Phản ứng với các tình huống một cách tích cực, giữ bình tĩnh trước áp lực và duy trì sự kiểm soát là một số yếu tố khác góp phần vào sự dẻo dai về tinh thần.

Hình Dung & Thiết Lập Mục Tiêu

Đặt mục tiêu sau đó hình dung từng bước cần thiết để đạt được mục tiêu đó có thể giúp chuẩn bị tinh thần cho vận động viên khi tập luyện hoặc thi đấu. Hình dung liên quan đến việc tạo ra một hình ảnh trong tâm trí về những gì bạn "dự định" sẽ xảy ra. Các vận động viên có thể sử dụng kỹ năng này để hình dung kết quả mà họ đang theo đuổi. Chẳng hạn, họ có thể hình dung mình đang đứng trên bục nhận huy chương vàng hoặc trải qua các bước cần thiết để hoàn thành một động tác khó.

Hình dung cũng có thể hữu ích để giúp các vận động viên cảm thấy bình tĩnh hơn và tập trung hơn trong một sự kiện.

Tạo Động Lực Và Xây Dựng Đoàn Kết Nhóm

Một số nhà tâm lý học thể thao làm việc với nhiều vận động viên và huấn luyện viên chuyên nghiệp nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động bằng cách tăng động lực - một môn học chính trong tâm lý học thể thao, nghiên cứu về động lực xem xét cả động cơ bên ngoài và bên trong.

Động lực bên ngoài là những phần thưởng như danh hiệu, tiền bạc, huy chương hoặc sự công nhận của xã hội. Các động cơ nội tại phát sinh từ bên trong, chẳng hạn như mong muốn chiến thắng của cá nhân hoặc cảm giác tự hào đến từ việc thực hiện một kỹ năng.

Xây dựng đội ngũ cũng là một chủ đề quan trọng trong lĩnh vực này. Các nhà tâm lý học thể thao có thể giúp phát triển tình đồng đội và hỗ trợ họ làm việc cùng nhau một cách hiệu quả hơn.

Lo Âu

Các nhà tâm lý học thể thao chuyên nghiệp giúp các vận động viên đối phó với áp lực căng thẳng đến từ việc thi đấu. Điều này thường liên quan đến việc tìm cách giảm bớt lo âu về hiệu suất và chống lại kiệt sức.

Do đó, các vận động viên sẽ được học các chiến lược để giữ bình tĩnh - điều quan trọng giúp họ thể hiện năng lực ở mức cao nhất.

Phục Hồi Chức Năng

Một trọng tâm quan trọng khác của ngành tâm lý học này là giúp các vận động viên hồi phục và trở lại với môn thể thao của họ sau một chấn thương. Không kể đến những chấn thương về thể chất, chấn thương trong thể thao hoàn toàn có thể dẫn đến các phản ứng về cảm xúc, bao gồm tức giận, thất vọng, tuyệt vọng và sợ hãi.

Các nhà tâm lý học thể thao sẽ giúp vận động viên đối phó về mặt tinh thần với quá trình hồi phục và khôi phục sự tự tin khi họ đã sẵn sàng trở lại với môn thể thao của mình.

Tác Động

Nghiên cứu chỉ ra rằng việc sử dụng các kỹ thuật tâm lý thể thao khác nhau có thể giúp cải thiện thành tích của tất cả các loại vận động viên, từ những vận động viên rất trẻ (8-13 tuổi) cho đến một số vận động viên đã và đang ở thời kỳ đỉnh cao. Ngoài ra, nhiều ý kiến cho rằng các nhà tâm lý học thể thao có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm béo phì, đặc biệt là ở trẻ em.

Tham khảo: Nguồn gốc tâm lý học

Lời Kết

Tâm lý học thể thao đang ngày càng trở nên phổ biến bởi những đóng góp to lớn trong lĩnh vực này. Sự phát triển của tâm lý học thể thao nói riêng và tâm lý học nói chung sẽ đem lại nhiều cơ hội về nghề nghiệp, do đó, bạn hoàn toàn có thể tin tưởng để trở thành một nhà tâm lý học làm việc trong lĩnh vực thể thao - lĩnh vực mà bản thân yêu thích.

Nguồn: Verywellmind - What Is Sports Psychology?