Sự Khác Biệt Giữa Lòng Tốt Và Lòng Trắc Ẩn

Từ quan điểm của Liệu pháp hành vi biện chứng cấp tiến (Radically Open Dialectical Behavior Therapy - RO DBT), lòng tốt được coi như một kỹ năng. Có rất nhiều người khi đọc đến đây sẽ nghĩ rằng: “Lòng tốt không phải chỉ là suy nghĩ yêu thương và quan tâm đến một người hay sao? Lòng tốt phụ thuộc di truyền và bẩm sinh? Lòng tốt có liên quan đến hành động không hay chỉ là cảm xúc?” Thực tế, những gì bạn đang hiểu thường được gộp chung là “lòng thương người” nhưng nó được chia ra thành lòng tốt (kindness) và lòng trắc ẩn (compassion). 

Vậy thì có gì khác nhau giữa lòng tốt và lòng trắc ẩn. Bài viết này sẽ giúp các bạn khám phá sự khác biệt ấy và lý do tại sao những hành động tốt đẹp và tử tế rất cần thiết đối với sức khỏe tâm thần của mỗi người.

Lòng Tốt Là Gì? 

Lòng tốt (kindness) là một hành vi ứng xử mà người khác có thể nhìn thấy (hay còn gọi là “tín hiệu xã hội” – social signal). Nó có những phẩm chất của tình cảm, sự ấm áp và vui tươi. Khi chúng ta tử tế (kind), chúng ta có thể nhận thức về bản thân và thừa nhận hành động sai trái của mình cũng như kết nối lại với những người khác. Lòng tốt đại diện cho sự cởi mở và khiêm tốn. Điều này cho phép chúng ta tự đặt câu hỏi và tiếp tục tương tác với những người khác để thúc đẩy kết nối xã hội. Lòng tốt cho phép chúng ta nhấn mạnh sự đa dạng trong khi sống trong các giá trị của chính mình. Nó cũng khuyến khích chúng ta đóng góp cho hạnh phúc của người khác mà không mong đợi bất cứ điều gì được đáp lại.

Lòng Trắc Ẩn Là Gì?

Lòng trắc ẩn (compassion) là một trải nghiệm nội tâm, sự tự nhận thức bản thân. Nó có thể hướng tới một người hoặc một nhóm người khác, hoặc nó có thể hướng vào bên trong chính mình (lòng trắc ẩn tự thân). Lòng trắc ẩn được đặc trưng bởi những phẩm chất của sự cảm thông, đồng cảm và quan tâm. Nó nhấn mạnh suy nghĩ không phán xét đối với bản thân và người khác, xác nhận, chịu đựng đau khổ và chấp nhận những gì đang xảy ra. Lòng trắc ẩn hướng đến việc chữa lành, giảm bớt đau khổ và thừa nhận rằng tất cả con người đều đau khổ. 

Tại Sao Lòng Tốt Có Ảnh Hưởng Tốt Hơn Đến Sức Khỏe Tâm Thần Và Kết Nối Con Người?

Như phần giải thích phía trên, lòng tốt được đặc trưng bởi sự cởi mở, sự ứng xử và những hành động tốt đẹp lan tỏa đến bên ngoài và kết nối với mọi người. Trong khi đó, lòng trắc ẩn được đại diện bởi sự thông cảm và thấu hiểu (với người khác hoặc với chính mình).

Một số ví dụ về lòng tốt là: nhận ra rằng chúng ta tốt hơn khi ở bên nhau và tham gia trải nghiệm những tình huống trong cuộc sống cùng với những người khác, sẵn sàng chịu đựng nỗi đau hoặc hy sinh bản thân vì người khác, nhận ra rằng thật ích kỷ nếu ta mong đợi thế giới tuân theo niềm tin của chúng ta, hy vọng điều tốt nhất sẽ đến với những người khác và vui mừng cho họ khi điều đó xảy ra, v.v Như bạn có thể thấy, lòng tốt có biểu hiện rõ ràng bởi các hành động nhìn thấy, nghe thấy và cảm nhận thấy được.

Một số ví dụ về lòng trắc ẩn là: cảm thấy thương xót cho những mảnh đời bất hạnh, cảm thấy đồng cảm với một người đang bị đau đớn, cảm thấy xót xa cho bản thân mình, v.v nhưng không đồng nghĩa với việc chúng ta bộc lộ những suy nghĩ và cảm xúc ấy.

Sẽ thật tuyệt vời nếu cả lòng tốt và lòng trắc ẩn đều có mặt trong bất kỳ tình huống khó khăn nào, nhưng từ quan điểm kết nối xã hội, lòng tốt mới là điều quan trọng hơn. Lòng tốt cho phép tương tác hai chiều, trong khi đó lòng trắc ẩn chỉ hướng ngoại (sự thông cảm với người ngoài) hoặc hướng nội (sự đồng cảm với chính mình) và không nhất thiết hướng đến hành động mà hướng đến cảm xúc nhiều hơn. Sự khác biệt to lớn nhất là: Lòng tốt được biểu hiện ra bên ngoài qua hành động, cử chỉ, lời nói, v.v còn lòng trắc ẩn có thể chỉ dừng lại ở suy nghĩ và cảm xúc.

Đối với những cá nhân có xu hướng kiểm soát quá mức (Overcontrolled - OC), đôi khi lòng trắc ẩn dành cho người khác và lòng trắc ẩn với bản thân là không đủ, bởi vì họ không tính đến bản chất xã hội của chúng ta, đó là sự hành động chứ không chỉ là sự chứng kiến ​​hay cảm nhận.

Tham Khảo: 5 Cấp độ của lòng trắc ẩn

Lời Kết

Lòng tốt trước hết là nói về về hiệu quả giữa các cá nhân và kết nối xã hội, điều này giúp ích cho sức khỏe tâm lý tổng thể của một người. Tất nhiên, lòng trắc ẩn là một tiền đề rất tốt để dẫn đến lòng tốt, nhưng trong cuộc sống, con người cần “dũng cảm” và thể hiện nhiều hơn lòng trắc ẩn – đó chính là những biểu hiện của lòng tốt. Cũng vì thế, lòng tốt là một kỹ năng, chúng cho phép ta thể hiện tình yêu mến, sự quan tâm chăm sóc và niềm yêu thương với người khác qua những ngôn ngữ giao tiếp, ngôn ngữ cơ thể và những hành động. Việc làm sao để mang lòng tốt đến cho mọi người đúng cách và đúng lúc, cũng như việc tôn trọng và thấu hiểu lòng tốt của người khác cũng là điều mà chúng ta cần suy ngẫm.

Tham khảo: 3 Loại thấu cảm

Nguồn: Psychcentral - The Difference Between Kindness and Compassion