Những Phương Pháp Điều Trị Vô Nhân Tính Trong Lịch Sử Tâm Lý Học

Cảnh báo: Bài viết có thể có những từ ngữ và mô tả nhạy cảm, cân nhắc trước khi đọc. Cần chú ý là các phương pháp điều trị tâm lý/tâm thần hiện đại khác với các phương pháp ngày nay (đương đại).

Điều Trị Đạo Đức: Tôn Trọng Người Bị Bệnh Tâm Thần - Moral Treatment: Respectful of The Mentally Ill

Vào thế kỷ 18, một số người tin rằng bệnh tâm thần là một vấn đề đạo đức có thể được điều trị bằng cách dạy dỗ và rèn luyện kỷ luật đạo đức. Các chiến lược bao gồm nằm viện, cách ly và thảo luận về niềm tin sai lầm của một cá nhân. Phần lớn của tâm thần học hiện đại bắt nguồn từ cách tiếp cận đạo đức này.

Phẫu Thuật Thùy Não: Làm Gián Đoạn Mạch Thần Kinh - Lobotomy: Disrupting Brain Circuits

Là một trong số ít các phương pháp điều trị tâm thần từng nhận được giải thưởng Nobel, nhưng phương pháp Phẫu thuật thùy não cũng là một trong những phương pháp điều trị hiện nay không được sử dụng. Đây là một trong những phương pháp y khoa đáng sợ trong lịch sử khi sử dụng vật nhọn xuyên từ mắt vào vào tạo vết rách trên thùy não. Đây là phương pháp điều trị tâm thần đầu tiên được thiết kế để giảm bớt đau khổ bằng cách làm gián đoạn các mạch thần kinh có thể gây ra các triệu chứng. Tuy nhiên, các chuyên gia sớm nhận ra rằng quy trình này không đủ hiệu quả để bào chữa cho những rủi ro của nó.

Phương pháp Lobotomy là một minh chứng rõ ràng cho việc các phương pháp điều trị bệnh tâm thần cần được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi được sử dụng rộng rãi. Mặc dù bị xem là man rợ nhưng phương pháp này cũng đã phần nào dẫn dắt các chuyên gia sức khỏe tâm thần nghiên cứu mối liên hệ giữa tín hiệu thần kinh và bệnh tâm thần. Hiện nay, ở những ca điều trị thích hợp, liệu pháp Kích thích não sâu (DBS) và Sốc điện (ECT) đã thành công, chẳng hạn như Kích thích não sâu đối với chứng Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) hay Sốc điện đối với chứng hưng cảm nặng (mania) và trầm cảm kháng trị (treatment-resistant depression).

Tham khảo: 7 trường phái tâm lý học

Điều Chỉnh Chất Dịch Trong Cơ Thể - Bleeding, Vomiting, And Purging: Fixing “Humors”

Vào thời kì đầu của kỉ nguyên hiện đại, người ta quan niệm rằng một cơ thể mắc bệnh là một cơ thể không giữ được trạng thái cân bằng và hài hòa bên trong. Bác sĩ người Hy Lạp Claudius Galen là người bắt đầu với niềm tin rằng hầu hết tất cả các bệnh tật đều bắt nguồn từ các chất gây mất cân bằng trong cơ thể. Tiếp theo đó, vào những năm 1600, bác sĩ người Anh Thomas Willis đã áp dụng cách tiếp cận này với các rối loạn tâm thần và lập luận rằng sự rối loạn các mối quan hệ sinh hóa bên trong là nguyên nhân đằng sau các rối loạn tâm thần. Từ đó, Phương pháp Điều chỉnh chất dịch trong cơ thể (Fixing humors) xuất hiện với cơ chế cân bằng và giảm sự tắc nghẽn của 4 chất dịch chính trong cơ thể là máu (blood), đờm (phlegm), mật vàng (yellow bile) và mật đen (black bile). Họ cho rằng chảy máu, thuốc xổ và thậm chí nôn mửa là có thể giúp điều chỉnh sự mất cân bằng đó và giúp chữa lành bệnh thể chất và tinh thần. Gây chảy máu là phương pháp được tiến hành nhiều nhất, nó được áp dụng cho bất kì loại bệnh nào và thậm chí những người khỏe mạnh cũng phải trải qua vài lần trong năm như một biện pháp phòng ngừa. Việc các bác sĩ thực hiện phương pháp nguy hiểm này liên tục cộng với việc thiếu kiến thức và kĩ thuật đã gây ra những vấn đề nghiêm trọng như nhiễm trùng, tổn thương động mạch, v.v

Xem Thêm: Các phương pháp trị liệu được sử dụng ngày nay

Khoan Sọ: Lỗ Trên Đầu - Trephination: Holes in Your Head

Đây có lẽ một trong những hình thức điều trị sớm nhất cho bệnh tâm thần và còn có tên gọi khác là trepanation. Nó liên quan đến việc mở một lỗ trên hộp sọ bằng cách sử dụng một mũi khoan, lỗ khoan hoặc thậm chí là một cái cưa. Theo một số ước tính, phương pháp điều trị này đã có cách đây 7.000 năm. Mặc dù con người không còn giữ được các tài liệu hay sổ tay chẩn đoán nào từ thời đó, nhưng các chuyên gia đoán rằng quy trình cắt bỏ một phần hộp sọ nhỏ này có thể được người xưa thực hiện nhằm giảm các cơn đau đầu, bệnh tâm thần hoặc các dấu hiệu bị cho là ma quỷ ám. Ngày nay, một lỗ nhỏ có thể được tạo ra trên hộp sọ để chữa trị vấn đề chảy máu giữa khoảng không bên trong hộp sọ và bề mặt của não do tổn thương đầu hoặc chấn thương.

Nghi Lễ: Trừ Tà Và Cầu Nguyện - Mystic Rituals: Exorcism & Prayer

Do sự hiểu lầm về nền tảng sinh học của bệnh tâm thần, các dấu hiệu của rối loạn tâm trạng, tâm thần phân liệt và các vấn đề tâm thần khác, nhiều nền văn hóa đã coi đây là dấu hiệu của quỷ ám hoặc tà ma. Do đó, các nghi lễ thần bí như trừ tà, cầu nguyện, và các nghi lễ tôn giáo khác đôi khi được sử dụng với nỗ lực làm giảm bớt những đau khổ do những rối loạn này gây ra cho các cá nhân và gia đình cũng như cộng đồng của họ.

Tham khảo: Nguồn gốc tâm lý học

Liệu Pháp Vật Lý: Tắm Nước Đá Và Kiềm Chế - Physical Therapies: Ice And Restraints

Mặc dù trị liệu tâm lý bằng đạo đức là nền tảng trị liệu bao trùm cho thế kỷ 18 nhưng vào thời điểm đó, các thầy thuốc vẫn chưa tách biệt hoàn toàn bệnh về tinh thần và bệnh về thể chất với nhau. Kết quả là tồn tại một số phương pháp điều trị bằng cách hoàn toàn tiếp cận vật lý để chấm dứt các rối loạn tâm thần và các triệu chứng của chúng. Chúng bao gồm tắm nước đá, hạn chế thể chất và cách ly.

Liệu Pháp Hôn Mê Bằng Insulin: Điều Chỉnh Lại Bộ Não - Insulin Coma Therapy: Rewiring The Brain

Việc cố ý tạo ra tình trạng hôn mê bằng cách tiêm insulin vào cơ thể để làm giảm lượng đường trong máu đã được bác sĩ y khoa Sakel ở Vienna công bố vào những năm 1930 như một công cụ điều trị bệnh tâm thần vì ông tin rằng nồng độ insulin thay đổi đột ngột sẽ làm thay đổi hệ thống dẫn truyền trong não. Tình trạng hôn mê thường kéo dài từ một đến bốn giờ. Phương pháp điều trị này đã được nhiều bác sĩ khác áp dụng, thập chí lan truyền sang cả Anh và Mỹ cũng như kéo dài thêm vài thập kỷ nữa. Kể từ những năm 1960, phương pháp này không còn được sử dụng nữa.

Tham khảo: Tham vấn và trị liệu tâm lý

Liệu Pháp Metrazol: Tiền Thân Của ECT - Metrazol Therapy: Precursor To ECT

Đây là một liệu pháp gây sốc do bác sĩ tầm thần người Hungary - Ladislaus von Meduna - đưa ra vào năm 1935. Thời điểm đó vẫn còn tồn tại một hiểu lầm rằng các căn bệnh thần kinh không thể cùng tồn tại với nhau. Ladislaus đã quan sát thấy rằng ở những bệnh nhân tâm thần phân liệt cũng mắc chứng động kinh, các triệu chứng loạn thần có xu hướng biến mất sau các cơn động kinh. Điều này dẫn đến việc tìm kiếm một phương tiện tạo ra cơn co giật động kinh nhân tạo. Vì vậy, các cơn động kinh được cố tình gây ra bằng cách sử dụng các loại thuốc như metrazol (thuốc đã bị FDA rút khỏi danh mục được sử dụng vào năm 1982) để cố gắng làm giảm bệnh tâm thần. Tuy nhiên những cơn co giật này không hiệu quả, cũng không phải là kết quả của các phương pháp điều trị và các nhà nghiên cứu sau đó nhận ra rằng chứng động kinh và tâm thần phân liệt không loại trừ lẫn nhau. Mặc dù vậy, lĩnh vực trị liệu liên quan đến động kinh này sau đó đã dẫn đến việc nghiên cứu hiệu quả hơn về sốc điện và ECT.

Liệu Pháp Gây Sốt: Lấy Độc Trị Độc - Fever Therapy: One Disease to Cure Another

Từ thời cổ đại, người Hy Lạp đã quan sát thấy rằng một cơn sốt đôi khi có thể chữa khỏi cho những triệu chứng khác. Nhưng phải đến cuối những năm 1800, những cơn sốt mới được cố ý tạo ra để điều trị bệnh tâm thần. Bác sĩ tâm thần người Áo Julius Wagner-Jauregg đã lây bệnh sốt rét cho một bệnh nhân giang mai và kết quả là cơn sốt đã chữa khỏi chứng loạn thần do bệnh giang mai của anh ta gây ra. Một số cơn sốt ngắn từ các bệnh khác ngoài sốt rét cũng đã được tạo ra để điều trị các bệnh tâm thần (Tạp chí Y học và Sinh học Yale số ra tháng 6 năm 2013).

Viện Tâm Thần: Cách Ly Người Bệnh - Asylums: Isolating The Patient

Các viện tâm thần hay nhà thương là nơi những người bị rối loạn tâm thần được đưa vào để điều trị nhưng cũng thường là cách để loại bỏ họ khỏi vòng gia đình và cộng đồng của họ. Tình trạng quá tải ở các cơ sở này dẫn đến sự lo ngại về chất lượng chăm sóc cho những người bệnh cũng như giúp nâng cao nhận thức về quyền lợi của những người không may mắn mắc các chứng rối loạn tâm thần. Ngày nay, những người mắc bệnh tâm thần có thể vẫn cần trải qua thời gian điều trị nội trú nhưng xã hội ngày nay đã thực hiện kiểm soát chất lượng dịch vụ chăm sóc mà họ nhận được trong các cơ sở này tốt hơn xưa rất nhiều. 

Nguồn: Everyday Health - The 10 Worst Mental Health Treatments in History