KỂ CHUYỆN ĐÊM RẰM: GIÁ TRỊ CỦA NGÀY LỄ HỘI VỚI SỨC KHỎE TÂM THẦN

20/09/2021

Năm COVID thứ hai là một khoảng thời gian đầy khó khăn và biến động, khiến chúng ta trở nên căng thẳng và lo âu hơn bao giờ hết. Nhiều người trong chúng ta đều mong ngóng các ngày lễ hội. Sau đây là một số lí do tại sao các dịp lễ lại có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn cả sức khoẻ thể chất lẫn tinh thần của chúng ta:

1. Những ngày lễ khiến sức khoẻ thể chất của chúng ta tốt hơn.

Làm việc liên tục mà không được nghỉ ngơi có thể khiến nội tiết cơ thể mất cân bằng, tăng nguy cơ bị các chứng viêm nhiễm khiến hệ miễn dịch suy giảm, làm ta dễ mắc các chứng cảm cúm, bệnh virus và các loại bệnh khác.
Dịp lễ cho cơ thể nghỉ ngơi hơn bình thường một chút. Và việc nghỉ ngơi một cách đều đặn và thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa tình trạng sức khoẻ giảm sút, đồng thời giảm nguy cơ mắc các chứng bệnh nghiêm trọng như bệnh tim, ung thư, béo phì hay tiểu đường.

2. Những ngày lễ cải thiện sức khoẻ tâm thần của chúng ta.

Làm việc quá sức và bắt não bộ hoạt động quá mức khiến các nơ-ron thần kinh dễ bị kích thích và nhạy cảm hơn. Điều này có thể khiến ta khó ngủ, tâm trạng thất thường, nóng tính, khả năng ghi nhớ và tập trung suy giảm, dễ bị lẫn lộn. Ngoài ra, ta còn có thể mắc phải những chứng rối loạn tâm thần nghiêm trọng hơn như chứng trầm cảm và lo âu.
Và ngày lễ sẽ giúp ta làm điều ngược lại, cho ta thời gian để tìm ra giải pháp cho các vấn đề của bản thân, thư giãn và sống trong giây phút hiện tại.

3. Những ngày lễ giúp chúng ta sắp xếp và biến những kí ức từ ngắn hạn thành dài hạn, và còn giúp ta tạo ra những ký ức đẹp nữa.

Trong lúc thảnh thơi, não bộ của ta sẽ xử lý và sắp xếp các ký ức để ta có thể chuẩn bị sẵn sàng hơn cho công việc và cho gia đình khi quay trở lại sau dịp lễ.

4. Những ngày lễ giúp ta gắn kết khăng khít với mọi người hơn.

Được dành những khoảng thời gian chất lượng với vợ chồng, con cái hay các thành viên khác trong gia đình sẽ khiến mối quan hệ trở nên gắn bó hơn. Khoảng thời gian đầy khó khăn vừa rồi là minh chứng cho việc cuộc sống của loài người - một giống loài có tính cộng đồng rất cao có thể trở nên vất vả và khó đoán như thế nào.
Chúng ta phụ thuộc vào các mối quan hệ và nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ chúng. Ngoài ra, việc dành thời gian cho con cái có thể khiến trẻ tự tin, vững vàng hơn, đồng thời đóng góp cho các giá trị của cả gia đình.

5. Những ngày lễ làm giảm nguy cơ bị kiệt sức.

Việc để bản thân kiệt sức có thể ảnh hưởng tới mọi mặt của cuộc sống, từ các mối quan hệ cho tới chính sức khoẻ thể chất của ta. Một cách để ta có thể tránh bị kiệt sức đó là hãy dành thời gian cho việc thư giãn. Việc dành thời gian nghỉ ngơi vào các dịp lễ sẽ giúp ta giảm cảm giác căng thẳng, lo âu và kiệt sức.

6. Những ngày lễ là cơ hội để ta được ngủ bù.

Dù được đi nghỉ dưỡng hay không, dịp lễ với nhiều người chính là lúc được ngủ bù một cách đầy đủ. Việc này đóng một vai trò quan trọng để não bộ có thể hoạt động thật tốt. Khi ngủ, thông tin và ký ức được lưu giữ dài hạn, khiến các chức năng trong não bộ, khả năng giải quyết vấn đề, trí nhớ và sức sáng tạo được cải thiện.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng những người bị trầm cảm thường ngủ ít hơn sáu tiếng mỗi tối, đồng nghĩa với việc không có đủ giấc ngủ sâu và giấc ngủ REM, mà đây lại là thời điểm để não bộ được phục hồi. Trên thực tế, việc thức quá lâu có thể khiến não bộ mất đi một loại tế bào tên là locus coeruleus có chức năng điều hoà norepinephrine. Khi não có càng nhiều norepinephrine, ta càng ngủ REM dễ hơn.

7. Những ngày lễ giúp trí óc ta trở nên sắc bén hơn.

Khi ta cho phép não bộ thư giãn, không phải làm những công việc hàng ngày (ở nơi làm việc và ở nhà) và làm một điều gì đó mới lạ, các tế bào não sẽ kết nối với nhau tốt hơn và điều này sẽ giúp cải thiện khả năng học tập và tập trung.
Việc thư giãn, nghỉ ngơi nhiều hơn sẽ khiến ta sáng tạo hơn, giải quyết vấn đề tốt hơn, tựu chung lại là hoạt động hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, thông tin trong não bộ cũng được truyền đi giữa các phần não bộ một cách tối ưu hơn, khiến việc nhớ lại thông tin được cải thiện.

8. Những ngày lễ làm tăng khả năng sáng tạo.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, não bộ của chúng ta sẽ dần dần dừng tiếp nhận tín hiệu từ các giác quan như thị giác, thính giác hoặc cảm xúc nếu tín hiệu đó diễn ra đều đặn trong một thời gian dài. Điều này có thể khiến chúng ta mất tập trung, giảm động lực và mất khả năng sáng tạo.
Việc có những dịp lễ để thư giãn hay đi nghỉ một cách đều đặn có thể giúp ngăn chặn điều này, giúp chúng ta có động lực và sáng tạo hơn.

9. Những ngày lễ làm ta năng động và hoạt động ngoài trời nhiều hơn.

Phần lớn chúng ta sẽ dành nhiều thời gian ngoài trời hơn trong các ngày lễ và điều này rất có lợi cho sức khoẻ của chúng ta. Ví dụ, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc đi dạo có thể giúp giảm huyết áp, căng thẳng, cải thiện mức độ tập trung, đẩy nhanh tốc độ hồi phục của cơ thể, giảm lão hoá và làm ta cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc hơn.
Bên cạnh đó, việc tập thể dục nói chung thúc đẩy khả năng sáng tạo bằng cách tăng lưu lượng oxy lên não. Chính vì vậy, kể cả khi không phải là dịp lễ, bạn cũng nên thêm các hoạt động ngoài trời vào lịch trình hàng ngày của mình, đặc biệt là nếu bạn làm những công việc bàn giấy.

10. Những ngày lễ khuyến khích ta thử những điều mới lạ.

Những điều mới lạ có thể là: thử một loại đồ ăn mới; chơi footgolf; một chuyến đi chơi xa; xem phim ngoài trời; đi bơi ở hồ, sông, hay biển; chơi đua thuyền; hay tìm hiểu về một nền văn hoá mới.
Việc thử những thứ mới lạ sẽ khiến ta mở mang đầu óc, học hỏi và bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân, khiến tầm nhìn ta được mở rộng, năng suất, nguồn cảm hứng, và kiến thức được tăng cao.

Nguồn: Tiến sĩ Lynda Shaw, Why Holidays Are Important for Our Mental Health, Global Health and Pharma (GHP)