Sau khi tiếp nhận thông tin từ thân chủ (khách hàng), nhà tâm lý sẽ đánh giá và lựa chọn phương pháp trị liệu phù hợp.
Trị Liệu Tâm Lý Là Gì?
Trị liệu tâm lý (Psychotherapy) là một phương pháp điều trị, can thiệp tới các cá nhân đang phải trải qua một số rối loạn tâm lý hoặc khó khăn về cảm xúc.
Trị liệu tâm lý không chỉ giúp thuyên giảm các triệu chứng của rối loạn tâm lý, mà đặc biệt, một số phương pháp trị liệu tâm lý có khả năng nhận diện những nguyên nhân gốc rễ dẫn tới vấn đề tâm lý hiện tại. Từ đó, cá nhân có thể sinh hoạt và làm việc tốt hơn, cũng như cải thiện sức khoẻ tâm thần.
Trị liệu tâm lý có thể hỗ trợ các vấn đề tâm lý như là:
Đương đầu với các biến cố, stress trong cuộc sống;
Ảnh hưởng của sang chấn tâm lý;
Ảnh hưởng từ các bệnh lý;
Sự ra đi của người thân trong gia đình;
Cũng như một số rối loạn tâm lý như trầm cảm hay rối loạn lo âu [1].
Trong các buổi trị liệu tâm lý, thân chủ và nhà tâm lý sẽ cùng nhau làm việc. Công việc của nhà tâm lý là sử dụng các kỹ thuật và chiến lược trị liệu, thông qua việc trò chuyện, lắng nghe, hoặc nhiều hình thức khác, nhằm giúp thân chủ có thể thoải mái bày tỏ và chia sẻ. Và thân chủ sẽ cần phối hợp tốt với nhà tâm lý, để vấn đề tâm lý của họ có thể được cải thiện sau các buổi trị liệu. Những góp ý và chia sẻ rõ ràng về kỳ vọng và mục tiêu của thân chủ thông qua các buổi trị liệu là cơ sở để nhà tâm lý đưa ra phác đồ trị liệu phù hợp nhất.
Tuỳ vào phương pháp trị liệu tâm lý, các kỹ thuật và hoạt động trong các buổi trị liệu sẽ có sự khác biệt. Không có phương pháp trị liệu nào được cho là “tốt nhất”, khi mỗi phương pháp sẽ có những ưu điểm và hạn chế trong việc điều trị một số rối loạn tâm lý, cũng như với một số đối tượng nhất định [2].
>>> Đọc thêm: Tham Vấn - Trị Liệu Tâm Lý Trẻ Em, Trẻ Vị Thành Niên tại Viện Tâm Lý Việt - Pháp
Các Phương Pháp Trị Liệu Tâm Lý Được Thực Hành Tại Viện Tâm Lý Việt - Pháp
Tại Viện Tâm lý Việt - Pháp, các chuyên gia của chúng tôi thực hành theo các phương pháp trị liệu tâm lý sau:
1. Trị Liệu Nhận Thức - Hành Vi (CBT)
Trị liệu Nhận thức - Hành vi (Cognitive - Behavioral Therapy - CBT) là phương pháp trị liệu giúp thân chủ nhận diện và thay đổi những khuôn mẫu trong suy nghĩ đã tác động tiêu cực lên hành vi và cảm xúc của họ.
CBT được biết đến với những lợi ích như:
Giúp thân chủ xây dựng khuôn mẫu suy nghĩ lành mạnh hơn, ý thức được những suy nghĩ tiêu cực hoặc có phần không thực tế đã ảnh hưởng tới tâm trạng và hành vi của họ;
Là một phương pháp trị liệu có thể thấy rõ những tiến bộ trong thời gian ngắn, thông qua 5-20 buổi trị liệu
Là phương pháp trị liệu linh hoạt cho cả hình thức trị liệu trực tiếp hoặc online
CBT là một phương pháp trị liệu hiệu quả với rất nhiều rối loạn tâm lý khác nhau, như là rối loạn ăn uống, rối loạn khí sắc (trầm cảm), rối loạn lo âu, rối loạn lạm dụng chất kích thích,... Hiệu quả của CBT được thể hiện qua kết quả tích cực từ nhiều nghiên cứu khoa học trên thế giới [3].
2. Trị Liệu Chấp Nhận & Cam Kết (ACT)
Trị liệu Chấp nhận & Cam kết (Acceptance & Commitment Therapy - ACT) là phương pháp trị liệu giúp thân chủ thiết lập mối quan hệ lành mạnh hơn với những cảm xúc và suy nghĩ không mong muốn, như là buồn bã, tức giận, hay sợ hãi. Thân chủ có thể không còn sợ hãi và né tránh những cảm xúc được cho là “tiêu cực", thay vào đó chấp nhận chúng như một phần của những trải nghiệm trong cuộc sống.
ACT có khả năng giúp thân chủ nhận diện những giá trị cốt lõi và khám phá cách để những giá trị đó có thể dẫn lối thân chủ sống một cuộc đời ý nghĩa. Thân chủ có thể học cách đưa ra những lựa chọn phù hợp với mục tiêu (Ví dụ, có một bài thuyết trình tốt), giá trị (sự thành công, tính chuyên nghiệp), thay vì lựa chọn bởi cảm xúc (như là nỗi sợ thất bại).
ACT là một liệu pháp hiệu quả dành cho những ai đang phải đương đầu với nhiều rối loạn tâm lý cùng lúc. ACT được ứng dụng trong việc điều trị các vấn đề như: Lo âu, căng thẳng mãn tính, trầm cảm, rối loạn sử dụng chất kích thích (SUD),...[4].
>>> Đọc thêm: So Sánh Giữa Liệu Pháp Trị Liệu Tâm Lý CBT & ACT
3. Trị Liệu Thân Chủ Trọng Tâm
Phương pháp Trị liệu Thân chủ Trọng tâm (Client-centered therapy, hoặc person-centered therapy) tập trung vào việc thúc đẩy khả năng của thân chủ trong việc tìm ra giải pháp cho vấn đề của chính mình, với những hỗ trợ đúng mức và vừa phải từ nhà tâm lý. Đây là một cách tiếp cận không chi phối (non-directive), cho phép thân chủ được chủ động làm người dẫn dắt trong các buổi trị liệu, trong khi đó, nhà tâm lý đóng vai một người hướng dẫn, hoặc là nguồn cung cấp các hỗ trợ cần thiết cho thân chủ.
Trị liệu Thân chủ Trọng tâm đòi hỏi nhà tâm lý tập trung vào nhu cầu của thân chủ. Thay vì đưa ra một bản phân tích chi tiết về những khó khăn của thân chủ, hay “đổ lỗi" cho quá khứ đã tác động lên hành vi và suy nghĩ của thân chủ trong hiện tại, các nhà tâm lý thực hành phương pháp trị liệu này sẽ lắng nghe thân chủ, cung cấp cho thân chủ một môi trường thuận lợi, giúp cho họ đưa ra quyết định một cách độc lập.
>>> Đọc thêm: Tổng Quan Về Phương Pháp Trị Liệu Thân Chủ Trọng Tâm (Client-centered Therapy)
Trị liệu Thân chủ Trọng tâm không hướng tới việc giải quyết một vấn đề cụ thể hoặc làm giảm bớt một số triệu chứng trong rối loạn tâm lý, mà giúp cho thân chủ thoát ra khỏi những cảm giác và suy nghĩ rằng họ đang bị tác động bởi những yếu tố ngoại cảnh (mà họ không thể kiểm soát được). Mục tiêu của các thực hành trong Trị liệu Thân chủ Trọng tâm bao gồm việc tăng cường khả năng tự nhận thức, khả năng tự định hướng để tạo ra các thay đổi như mong muốn, cải thiện lòng tự trọng, cũng như khả năng tự lực [5].
4. Trị Liệu Theo Trường Phái Phân Tâm
Trị liệu theo trường phái Phân tâm học (Psychoanalytic therapy), hay còn được gọi là Trị liệu Tâm động học (Psychodynamic therapy), được phát triển từ học thuyết Phân tâm học của Sigmund Freud, xuất phát từ ý niệm cho rằng động cơ trong các hành vi của con người đến từ những ham muốn, suy nghĩ, cảm xúc, và ký ức được lưu trữ trong vô thức. Các nhà tâm lý trị liệu theo trường phái Phân tâm học giúp thân chủ khám phá những cảm xúc và ký ức nằm trong phần vô thức, nhận diện các khuôn mẫu tiêu cực trong suy nghĩ và hành vi, và vượt qua những sang chấn trong quá khứ.
Theo Hiệp hội Phân tâm học Hoa Kỳ (APsaA), mục tiêu của trị liệu theo trường phái Phân tâm học là nhận diện các khuôn mẫu trong suy nghĩ và hành vi đã dẫn đến những phiền muộn (emotional distress). Quá trình làm việc kéo dài trong một hoặc nhiều buổi trị liệu trong một tuần, nơi nhà tâm lý sẽ nhận diện các xung năng trong vô thức (unconscious drives) và khả năng phòng vệ của ý thức (defenses conscious) ở thân chủ, và tìm cách dung hoà chúng.
Thông qua các buổi trò chuyện sâu và một số kỹ thuật trị liệu khác, các nhà tâm lý trị liệu theo trường phái Phân tâm học sẽ giúp thân chủ phân tích, đối mặt, và phục hồi sau những thương tổn trong quá khứ, để có thể có một đời sống tinh thần tốt đẹp hơn trong tương lai [6].
5. Trị Liệu Nhận Thức Dựa Trên Chánh Niệm (MBCT)
Trị liệu Nhận thức dựa trên Chánh niệm (Mindfulness-Based Cognitive Therapy - MBCT) kết hợp các kỹ thuật về nhận thức - hành vi với các chiến lược chánh niệm, nhằm giúp thân chủ hiểu và quản lý suy nghĩ, cảm xúc của mình tốt hơn, từ đó giải thoát khỏi những cảm giác phiền muộn, đau khổ.
MBCT giúp thân chủ nhận ra cảm giác “đang là chính mình" (sense of being), nhìn nhận bản thân một cách độc lập khỏi những suy nghĩ và cảm xúc đang có. Điều này cho phép thân chủ giải phóng bản thân khỏi những khuôn mẫu trong suy nghĩ - thứ đã liên tục đưa ra những thông điệp tiêu cực trong tâm trí của họ. Sau khi phát triển khả năng ý thức độc lập khỏi suy nghĩ, cảm xúc, và bản ngã (the self), thân chủ trong các buổi trị liệu MBCT có thể phát hiện ra rằng bản ngã và cảm xúc có thể tồn tại cùng lúc, nhưng chúng không tồn tại trong những chiều kích giống nhau. Góc nhìn này có thể giúp cho vấn đề tâm lý của thân chủ được cải thiện, thông qua việc đan xen những suy nghĩ tích cực trong thời điểm tâm trạng đi xuống, để có thể “giải trừ" cho tinh thần tiêu cực.
Một đánh giá về mức độ hữu dụng của MBCT vào năm 2014 cho thấy đây là phương pháp trị liệu tâm lý hiệu quả trong việc điều trị các vấn đề như các chứng trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, rối loạn lo âu, rối loạn ăn uống, và một số rối loạn tâm thần khác [7].
Ưu Điểm Của Các Phương Pháp Trị Liệu Được Thực Hành Tại Viện Tâm Lý Việt - Pháp
Tại Viện Tâm lý Việt - Pháp, các nhà tâm lý và chuyên gia trị liệu của chúng tôi lựa chọn và thực hành theo các phương pháp trị liệu tâm lý với các ưu điểm sau:
Các phương pháp trị liệu tâm lý được thực hành tại đây là các phương pháp thực chứng, có nghĩa rằng hiệu quả và tác dụng của phương pháp đã được nghiên cứu và phát triển với bằng chứng khoa học.
Các phương pháp trị liệu tâm lý của chúng tôi không kê đơn thuốc, không phát sinh chi phí bên ngoài thời gian làm việc với nhà tâm lý.
Các phương pháp trị liệu được thực hành linh hoạt, phù hợp với nhu cầu và điều kiện của từng thân chủ, giúp cho quá trình trị liệu không kéo dài. Thân chủ được giải thích chi tiết về phương pháp trị liệu, các hoạt động và mục tiêu trong từng buổi trị liệu, cũng như tổng thời gian ước tính cho quá trình trị liệu (tổng số buổi trị liệu, thời lượng mỗi buổi,...).
Nếu bạn đang nghi ngờ hoặc có vấn đề tâm lý, hoặc có những băn khoăn về phương pháp điều trị tâm lý phù hợp, hãy liên hệ ngay tới hotline 0977.729.396 trong hôm nay để được tư vấn.
Tham khảo:
[1] What is Psychotherapy? American Psychiatric Association.
[2] What Are the Different Types of Psychotherapy? PsychCentral.
[3] What Is Cognitive Behavioral Therapy (CBT)? VerywellMind.
[4] Acceptance and Commitment Therapy (ACT): 10 Benefits and Techniques. Healthline.
[5] What Is Person (Client) Centered Therapy? talkspace.com
[6] What Is Psychoanalytic Therapy? Verywell Health.
[7] Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT). goodtherapy.org.
-----------------------------
Viện Tâm lý Việt - Pháp
Trụ sở chính & Trung tâm trị liệu tại Hà Nội: Số 54 Trần Quốc Vượng, P. Dịch Vọng Hậu, Q. Cầu Giấy, TP. Hà Nội
Trung tâm trị liệu tại TP.HCM: Landmark 81, Vinhomes Central Park, 720A Điện Biên Phủ, P.22, Q. Bình Thạnh, Tp. Hồ Chí Minh
Hotline: 0977.729.396 (Zalo, 24/7)
Email: info@tamlyvietphap.vn