Cha mẹ có con tự kỷ phải đối mặt với nhiều thách thức đặc biệt trong hành trình nuôi dạy con, từ căng thẳng tâm lý đến những áp lực về tài chính, xã hội và mối quan hệ gia đình. Việc sống chung với người tự kỷ đòi hỏi không chỉ sự kiên nhẫn mà còn cần có những chiến lược hỗ trợ đúng đắn để giúp gia đình duy trì sức khỏe tinh thần và tạo ra một môi trường sống lành mạnh.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng cha mẹ của trẻ tự kỷ có nguy cơ cao bị căng thẳng mãn tính, lo âu và trầm cảm. Các yếu tố như sự khó đoán trong hành vi của trẻ, thách thức trong giao tiếp, áp lực tài chính và sự kỳ thị xã hội góp phần làm tăng gánh nặng tâm lý của cha mẹ. Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến cha mẹ mà còn tác động tiêu cực đến cách họ chăm sóc con mình.
>> Tham khảo: Tự Kỷ Là Gì? Tổng Quan Về Rối Loạn Phổ Tự Kỷ
Trong bối cảnh đó, tư vấn tâm lý cho phụ huynh trẻ tự kỷ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cha mẹ giảm bớt căng thẳng, nâng cao khả năng thích ứng và cải thiện mối quan hệ gia đình. Bài viết này sẽ phân tích những lợi ích của tham vấn tâm lý, dựa trên nghiên cứu khoa học và thực tế, giúp cha mẹ có cái nhìn toàn diện hơn về những phương pháp hỗ trợ hiệu quả.
Hiện nay, Viện Tâm lý Việt – Pháp đang có chương trình hỗ trợ 50% chi phí tham vấn tâm lý từ ngày 15/03 – 15/04 cho các gia đình có thành viên tự kỷ, giúp cộng đồng dễ dàng tiếp cận với sự giúp đỡ chuyên sâu từ các chuyên gia.
Những Khó Khăn Mà Cha Mẹ Có Con Tự Kỷ Phải Đối Mặt
Việc có một thành viên trong gia đình mắc rối loạn phổ tự kỷ có thể là một sự kiện thay đổi cuộc sống gia đình của cha mẹ. Sự khác biệt của trẻ đã được thống kê mang lại nhiều khó khăn và vấn đề tâm lý liên quan cho cha mẹ có con tự kỷ.
>> Tham khảo: Cha Mẹ Có Con Tự Kỷ Có Thể Gặp Những Vấn Đề Tâm Lý Nào?
Căng thẳng tâm lý và kiệt sức
Nghiên cứu chỉ ra rằng cha mẹ có con tự kỷ trải qua mức độ căng thẳng và lo âu cao hơn so với cha mẹ có con phát triển bình thường. Việc phải giám sát con liên tục, đối mặt với những hành vi bất thường và lên kế hoạch cho tương lai của con có thể gây ra tình trạng kiệt sức.
Nếu không được hỗ trợ kịp thời, căng thẳng tâm lý có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như rối loạn lo âu, trầm cảm và suy giảm sức khỏe thể chất. Điều này cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng chăm sóc và tương tác của cha mẹ với con cái.

Sự cô lập xã hội và thiếu hỗ trợ
Nhiều cha mẹ có con tự kỷ cảm thấy bị cô lập do sự kỳ thị của xã hội. Việc bị hiểu lầm hoặc nhận những nhận xét tiêu cực từ người xung quanh có thể khiến họ tránh giao tiếp xã hội, từ đó dẫn đến trầm cảm và cảm giác đơn độc.
>> Tham khảo: 8 Quan Niệm Sai Lầm Về Tự Kỷ Mà Bạn Có Thể Gặp Phải
Một nghiên cứu gần đây cho thấy cha mẹ có con tự kỷ thường thiếu mạng lưới hỗ trợ từ bạn bè và gia đình, khiến họ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm sự giúp đỡ. Các nhóm hỗ trợ cha mẹ có con tự kỷ có thể giúp giảm cảm giác cô lập và mang lại cơ hội học hỏi từ những người có cùng hoàn cảnh.
Mâu thuẫn gia đình và ảnh hưởng đến anh chị em
Gia đình hỗ trợ người tự kỷ thường phải đối mặt với nhiều vấn đề nội bộ. Căng thẳng giữa vợ chồng về cách nuôi dạy con, sự khác biệt trong quan điểm và trách nhiệm có thể dẫn đến xung đột và thậm chí là rạn nứt hôn nhân.
Ngoài ra, anh chị em của trẻ tự kỷ cũng có thể cảm thấy bị bỏ rơi hoặc có trách nhiệm quá lớn trong việc chăm sóc em mình. Điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển tâm lý và xã hội của họ.
Áp lực tài chính
Việc chăm sóc trẻ tự kỷ có thể tốn kém với các chi phí liên quan đến trị liệu, giáo dục đặc biệt và dịch vụ hỗ trợ. Nhiều gia đình hỗ trợ người tự kỷ phải đối mặt với áp lực tài chính khi một trong hai cha mẹ phải nghỉ việc hoặc giảm giờ làm để có thể chăm sóc con.
Tham Vấn Tâm Lý Là Gì?
Tham vấn tâm lý là một quá trình hỗ trợ tinh thần do các chuyên gia tâm lý thực hiện nhằm giúp cá nhân hoặc gia đình đối phó với những thách thức về tâm lý, cảm xúc và hành vi. Đối với cha mẹ có con tự kỷ, tham vấn tâm lý không chỉ cung cấp kiến thức khoa học về rối loạn phổ tự kỷ mà còn giúp họ phát triển các kỹ năng kiểm soát căng thẳng, nâng cao khả năng giao tiếp với con và xây dựng chiến lược chăm sóc phù hợp.

Quá trình tư vấn tâm lý cho phụ huynh trẻ tự kỷ thường bao gồm các buổi trò chuyện cá nhân hoặc nhóm, nơi cha mẹ có thể chia sẻ những khó khăn của mình và nhận được sự hướng dẫn từ các chuyên gia. Các phương pháp thường được áp dụng bao gồm liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), liệu pháp chánh niệm và đào tạo kỹ năng đối phó với stress.
>> Tham khảo: Chuyên Gia Tư Vấn Tâm Lý Đồng Hành Cải Thiện Sức Khỏe Tâm Lý
Tham vấn tâm lý và tư vấn tâm lý cho phụ huynh trẻ tự kỷ không chỉ giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về tâm lý của mình mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống của cả gia đình.
Tham Vấn Tâm Lý Có Thể Giúp Cha Mẹ Có Con Tự Kỷ Như Thế Nào?
Giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tâm lý
Cha mẹ có con tự kỷ thường trải qua mức độ căng thẳng cao hơn so với cha mẹ của trẻ phát triển bình thường. Áp lực đến từ việc chăm sóc con, lo lắng về tương lai của trẻ, đồng thời phải đối diện với ánh nhìn của xã hội. Các nghiên cứu cho thấy, mức độ căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến trầm cảm, rối loạn lo âu và kiệt sức.
Tham vấn tâm lý giúp cha mẹ có công cụ đối phó với căng thẳng, học cách kiểm soát cảm xúc và tìm ra chiến lược chăm sóc bản thân hiệu quả. Các phương pháp như Liệu pháp Chấp nhận và Cam kết (ACT) hay Kỹ thuật Giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm (MBSR) đã được chứng minh là giúp giảm lo âu và cải thiện tâm lý của cha mẹ có con tự kỷ.
Cải thiện kỹ năng nuôi dạy con và xây dựng quan hệ cha mẹ – trẻ
Một trong những yếu tố quan trọng để giúp trẻ tự kỷ phát triển tốt hơn là sự đồng hành của cha mẹ. Tuy nhiên, do thiếu kiến thức hoặc gặp khó khăn trong việc thấu hiểu con, nhiều cha mẹ cảm thấy bất lực và loay hoay trong cách nuôi dạy.
>> Tham khảo: Những khó khăn trong giao tiếp với trẻ tự kỷ
Thông qua tư vấn tâm lý, cha mẹ được hướng dẫn cách tương tác phù hợp với con, sử dụng các phương pháp hỗ trợ giao tiếp như Hệ thống trao đổi hình ảnh (PECS) hoặc Liệu pháp hành vi ứng dụng (ABA) để giúp con học cách thể hiện nhu cầu và cảm xúc.
Ngoài ra, cha mẹ cũng học cách xây dựng môi trường sống hỗ trợ cho trẻ tự kỷ, giúp giảm thiểu các hành vi tiêu cực và tăng cường sự kết nối trong gia đình.
Hỗ trợ cải thiện mối quan hệ gia đình
Không chỉ cha mẹ mà cả anh chị em của trẻ tự kỷ cũng gặp phải những áp lực tâm lý. Trong nhiều trường hợp, sự căng thẳng giữa vợ chồng hoặc những bất đồng trong cách nuôi dạy con có thể khiến gia đình rơi vào tình trạng mâu thuẫn kéo dài.
>> Tham khảo: Liệu Pháp Gia Đình Là Gì?

Tham vấn tâm lý giúp cha mẹ có con tự kỷ hiểu nhau hơn, giảm xung đột và xây dựng chiến lược nuôi dạy con chung. Các chương trình hỗ trợ gia đình còn giúp anh chị em của trẻ tự kỷ hiểu về tình trạng của em mình và học cách thích nghi.
Xây dựng cộng đồng và giảm cảm giác cô lập
Nhiều cha mẹ cảm thấy cô lập vì khó tìm được những người thực sự hiểu về hành trình của họ. Những quan niệm sai lầm về tự kỷ có thể mang lại cho chính trẻ và cha mẹ cảm giác bị tách biệt khỏi cộng đồng, làm gia tăng căng thẳng tâm lý và cảm giác tuyệt vọng.
Các nhóm hỗ trợ cha mẹ có con tự kỷ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp họ cảm thấy được lắng nghe và chia sẻ kinh nghiệm. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng các tham gia vào nhóm cha mẹ có con tự kỷ có thể giúp giảm mức độ lo âu và cải thiện khả năng thích ứng.
Những buổi tư vấn tâm lý theo nhóm hoặc cá nhân cũng giúp cha mẹ cảm thấy họ không đơn độc trên hành trình này. Khi được kết nối với cộng đồng, họ có thể học hỏi từ những kinh nghiệm thực tế và tìm thấy sự đồng cảm từ những người cùng hoàn cảnh.
Cải thiện chính sách hỗ trợ và khả năng tiếp cận dịch vụ
Mặc dù tham vấn tâm lý mang lại nhiều lợi ích, nhưng không phải gia đình nào cũng có điều kiện tiếp cận các dịch vụ này. Một số cha mẹ gặp rào cản về tài chính hoặc thiếu thông tin về các chương trình hỗ trợ.
Để giúp các gia đình có cơ hội tiếp cận dịch vụ tốt hơn, Viện Tâm lý Việt – Pháp đang triển khai chương trình hỗ trợ 50% chi phí tham vấn tâm lý từ ngày 15/03 – 15/04.
Xem thêm thông tin ngay tại ĐÂY.
Hoặc tại link: https://tamlyvietphap.vn/tham-van-tam-ly-cho-nguoi-nha-cua-ca-nhan-co-roi-loan-pho-tu-ky/
Kết Luận
Việc tham vấn tâm lý không chỉ giúp cha mẹ có con tự kỷ giảm bớt căng thẳng mà còn nâng cao kỹ năng chăm sóc, có tác động tích cực đến sự phát triển của trẻ tự kỷ và sức khoẻ tinh thần của cả gia đình.
Nếu bạn là cha mẹ có con tự kỷ và đang tìm kiếm sự hỗ trợ, đừng ngần ngại tham gia chương trình tư vấn tâm lý cho phụ huynh trẻ tự kỷ với ưu đãi 50% chi phí từ Viện Tâm lý Việt – Pháp. Đây là một cơ hội quý giá để nhận được sự hỗ trợ từ các chuyên gia giàu kinh nghiệm, giúp bạn vững vàng hơn trên hành trình chăm sóc con mình.
Tham Khảo
Altiere, M. J., & von Kluge, S. (2009). Searching for acceptance: Challenges encountered while raising a child with autism. Taylor & Francis.
Gotham, K., Marvin, A. R., Taylor, J. L., Warren, Z. (2015). Characterizing the daily life, needs, and priorities of adults with autism spectrum disorder from Interactive Autism Network data. SAGE.
Petinou, K., Hus, Y., Segal, O. (2022). Focus on Issues and Solutions in Autism Spectrum Disorders (ASD). Taylor & Francis.
English
Liên hệ với chúng tôi