Ngày Sức khỏe Tâm thần Thế Giới (10/10) năm nay, WHO đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tâm lý học tại nơi làm việc, kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp và chính phủ chú trọng đến sức khỏe tâm thần của nhân viên. Một môi trường làm việc an toàn và lành mạnh không chỉ là nơi để mọi người hoàn thành công việc, mà còn là không gian nuôi dưỡng sự sáng tạo, phát triển cá nhân và tinh thần đồng đội.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những điều kiện làm việc tích cực, không có sự kỳ thị và phân biệt có thể tạo ra một nền tảng vững chắc cho sức khỏe tâm thần. Khi nhân viên cảm thấy được hỗ trợ và an toàn, họ sẽ có khả năng làm việc hiệu quả hơn và cống hiến nhiều hơn cho tổ chức. Ngược lại, nếu họ phải đối mặt với các rủi ro như quấy rối hay áp lực quá mức, sức khỏe tâm thần của họ sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến sự giảm sút chất lượng cuộc sống và hiệu suất công việc.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá tại sao tâm lý học tại nơi làm việc lại quan trọng và cách các tổ chức có thể thực hiện các biện pháp tích cực nhằm hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho nhân viên. Hãy cùng nhau tìm hiểu để nhận ra rằng, việc đầu tư vào sức khỏe tâm thần không chỉ là một trách nhiệm xã hội, mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa cho sự phát triển bền vững và thành công lâu dài của tổ chức.

Tâm Lý Học Tại Nơi Làm Việc Là Gì?

Tâm lý học tại nơi làm việc, hay còn gọi là tâm lý học công nghiệp – tổ chức (I-O Psychology), là một lĩnh vực thiết yếu giúp các nhà quản lý và lãnh đạo tối ưu hóa hiệu suất làm việc và cải thiện môi trường làm việc. Tâm lý học công nghiệp – tổ chức được chia thành hai nhánh chính: tâm lý học công nghiệp và tâm lý học tổ chức.

Tâm Lý Học Công Nghiệp

Khía cạnh công nghiệp của tâm lý học tập trung vào việc xác định cách tối ưu để kết nối nhân viên với các vị trí công việc phù hợp. Các chuyên gia trong lĩnh vực này sẽ tiến hành đánh giá đặc điểm và năng lực của nhân viên, từ đó xác định những vị trí mà họ có thể phát huy tối đa khả năng. Không chỉ dừng lại ở tuyển dụng, tâm lý học công nghiệp còn bao gồm các hoạt động như đào tạo nhân viên, thiết lập tiêu chuẩn hiệu suất và đo lường kết quả công việc. Khi nhân viên được bố trí đúng vị trí, cả họ và tổ chức sẽ hưởng lợi từ hiệu suất cao hơn và sự hài lòng trong công việc.

Tâm Lý Học Tổ Chức

Ngược lại, khía cạnh tổ chức của tâm lý học chú trọng vào việc hiểu rõ cách mà cấu trúc tổ chức, quy tắc xã hội, phong cách quản lý và kỳ vọng về vai trò ảnh hưởng đến hành vi của nhân viên. Các nhà tâm lý học công nghiệp – tổ chức sử dụng những hiểu biết này để không chỉ nâng cao hiệu suất làm việc mà còn cải thiện sức khỏe tâm thần và cảm giác hài lòng của nhân viên. Một tổ chức biết cách xây dựng môi trường làm việc tích cực sẽ không chỉ thu hút nhân tài mà còn giữ chân họ lâu dài, tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.

>>> Tham khảo: Vai Trò Của Nhà Tâm Lý Học Tổ Chức

Vai Trò Của Tâm Lý Học Tích Cực Tại Nơi Làm Việc

Tâm lý học tích cực đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng của mình trong môi trường làm việc hiện đại. Không chỉ tạo ra một không gian làm việc thoải mái, tâm lý học tích cực còn giúp xây dựng văn hóa doanh nghiệp bền vững và phát triển mạnh mẽ. Vậy, vai trò của tâm lý học tích cực tại nơi làm việc là gì?

Tăng Cường Sự Hài Lòng Và Gắn Kết Của Nhân Viên

Một trong những mục tiêu chính của tâm lý học tích cực là nâng cao sự hài lòng và gắn kết của nhân viên. Khi nhân viên cảm thấy hạnh phúc và được công nhận, họ sẽ có động lực hơn trong công việc. Việc chú trọng sức khỏe tinh thần không chỉ tăng năng suất mà còn giữ chân được những nhân tài ở lại và cùng phát triển doanh nghiệp, tổ chức.

Xây Dựng Văn Hóa Tích Cực

Tâm lý học tích cực khuyến khích xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, nơi khả năng sáng tạo và đổi mới được khuyến khích. Khi nhân viên được hỗ trợ và khích lệ, họ sẽ sẵn lòng chia sẻ ý tưởng mới để nâng cao chất lượng công việc hoặc quy trình làm việc hiệu quả hơn, từ đó thúc đẩy sự phát triển của tổ chức.

>>> Tham Khảo: Giới Thiệu Về Chương Trình Tâm Lý Doanh Nghiệp (EAP)

Cải Thiện Giao Tiếp Và Hợp Tác

Tâm lý học tích cực giúp cải thiện sự giao tiếp và hợp tác giữa các thành viên. Giao tiếp là kỹ năng thiết yếu để giải quyết các mâu thuẫn không thể tránh khỏi trong công việc và tăng sự đồng thuận trong các quyết định, quy trình làm việc. Giao tiếp cởi mở, rõ ràng và chân thành sẽ dẫn đến quyết định tốt hơn và sự hợp tác hiệu quả, giúp tổ chức hoạt động suôn sẻ hơn.

>>> Tham khảo: Nghệ Thuật Phê Bình Tích Cực Tại Nơi Làm Việc

Phát Triển Lãnh Đạo Tích Cực

Lãnh đạo tích cực là yếu tố quan trọng trong tổ chức. Tâm lý học tích cực giúp các nhà lãnh đạo phát triển phong cách lãnh đạo tập trung vào sự trao quyền và động viên nhân viên, nâng cao khả năng thích ứng với thay đổi.

Nâng Cao Sức Khỏe Tinh Thần

Cuối cùng, tâm lý học tích cực giảm căng thẳng và kiệt sức cho nhân viên. Một môi trường làm việc an toàn và lành mạnh sẽ giúp nhân viên phát triển tốt hơn, góp phần vào thành công của tổ chức.

>>> Tham khảo: Kiệt Sức Trong Công Việc: Quản Lý Nên Làm Gì?

Các Mô Hình Tâm Lý Học Tích Cực Trong Công Việc

Trong thời đại hiện nay, khi nguồn nhân lực trở thành yếu tố quyết định sự thành công của tổ chức, việc áp dụng các mô hình tâm lý học tích cực ngày càng trở nên cần thiết. Những mô hình này không chỉ giúp nâng cao sức khỏe tinh thần của nhân viên mà còn thúc đẩy hiệu suất làm việc và tạo ra một môi trường làm việc tích cực. Dưới đây là ba mô hình tâm lý học tích cực tiêu biểu mà các nhà quản lý và lãnh đạo có thể áp dụng trong tổ chức của mình.

Mô Hình Vốn Tâm Lý (Psychological Capital – PSYCAP)

Mô hình này nhấn mạnh rằng mỗi cá nhân đều sở hữu “vốn tâm lý” có thể phát triển qua các can thiệp, học hỏi và đào tạo. Vốn tâm lý bao gồm bốn thành phần chính: Hy vọng (Hope), Tự tin (Efficacy), Khả năng phục hồi (Resilience), và Lạc quan (Optimism). Khi lãnh đạo chú trọng phát triển vốn tâm lý cho nhân viên, họ không chỉ giúp cải thiện mối quan hệ trong công việc mà còn nâng cao hiệu suất làm việc. Nghiên cứu cho thấy rằng những nhân viên có PSYCAP cao thường có khả năng đối phó tốt hơn với áp lực và khắc phục khó khăn một cách hiệu quả hơn. Điều này tạo ra một lực lượng lao động mạnh mẽ, sẵn sàng vượt qua thử thách và cống hiến hết mình cho tổ chức.

Mô Hình Lãnh Đạo Dựa Trên Thế Mạnh (Strengths-Based Leadership)

Mô hình Lãnh đạo dựa trên thế mạnh tập trung vào việc xác định và phát triển những điểm mạnh của cá nhân và đội nhóm. Khi áp dụng cách tiếp cận này, lãnh đạo không chỉ đơn thuần giải quyết những điểm yếu mà còn nâng cao những giá trị tích cực của nhân viên. Việc tạo ra một văn hóa coi trọng điểm mạnh không chỉ giúp tăng cường sự gắn bó của nhân viên mà còn cải thiện sự hài lòng trong công việc. Khi nhân viên cảm thấy được công nhận và phát huy năng lực của mình, họ sẽ có động lực hơn, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc và sự sáng tạo.

Mô Hình PERMA

Mô hình PERMA được phát triển bởi mô tả năm yếu tố thiết yếu tạo nên sự thịnh vượng trong công việc: Cảm xúc tích cực (Positive emotions), Sự tham gia (Engagement), Mối quan hệ (Relationships), Ý nghĩa (Meaning), và Thành tựu (Accomplishment). Việc áp dụng mô hình PERMA trong môi trường làm việc giúp tạo ra một không gian tích cực và hỗ trợ cho sự phát triển của nhân viên. Các nhà quản lý có thể tạo điều kiện cho nhân viên trải nghiệm cảm xúc tích cực, tham gia vào các hoạt động có ý nghĩa và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với đồng nghiệp. Bằng cách này, tổ chức không chỉ thúc đẩy sự hạnh phúc và gắn bó của nhân viên mà còn nâng cao năng suất lao động.

>>> Tham khảo: Nhân Viên Hạnh Phúc – Doanh Nghiệp Phát Triển

Một Số Ứng Dụng Tâm Lý Học Tích Cực Tại Nơi Làm Việc

Trí Thông Minh Cảm Xúc Trong Công Việc

Trí thông minh cảm xúc (EI) là khả năng nhận biết, hiểu và quản lý cảm xúc của bản thân cũng như của người khác. Trong môi trường làm việc, EI đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra một không khí làm việc tích cực và hiệu quả. Dưới đây là một số cách mà các nhà lãnh đạo có thể áp dụng EI để cải thiện môi trường làm việc:

Khuyến khích sự tự nhận thức: Các nhà quản lý nên tạo điều kiện để nhân viên hiểu rõ hơn về cảm xúc của chính mình và cách mà chúng ảnh hưởng đến hành vi và quyết định của nhân viên. Việc khuyến khích thực hành chánh niệm và viết nhật ký hoặc các bản “tự báo cáo” về mức độ phát triển của nhân viên có thể giúp nhân viên nâng cao sự nhận thức về bản thân và trở nên tự tin hơn.
Lãnh đạo làm gương: Lãnh đạo không chỉ là người chỉ đạo mà còn là người hướng dẫn. Khi người lãnh đạo thể hiện sự tự nhận thức, đồng cảm và khả năng quản lý cảm xúc, nhân viên sẽ có động lực và cảm thấy được khuyến khích để làm theo. Họ sẽ học được cách xử lý tình huống và mâu thuẫn một cách hiệu quả hơn, cũng như tăng thêm sự tôn trọng, ngưỡng mộ với người đứng đầu.
Tạo không gian cho sự tự phản ánh: Khuyến khích nhân viên dành thời gian để suy nghĩ về cảm xúc và hành vi của họ, có thể thông qua các buổi họp hoặc tư vấn cá nhân. Việc này sẽ giúp họ nhìn nhận rõ hơn về bản thân và tăng cường khả năng điều chỉnh cảm xúc.
Hỗ trợ điều chỉnh cảm xúc: Cung cấp cho nhân viên các công cụ như kỹ thuật thở sâu hoặc thời gian nghỉ ngơi để họ có thể quản lý cảm xúc tốt hơn, đặc biệt trong những thời điểm căng thẳng.

>>> Tham khảo: 7 Dấu Hiệu Của Trí Tuệ Cảm Xúc Thấp

Mối Quan Hệ Tích Cực Trong Công Việc

Mối quan hệ tích cực tại nơi làm việc không chỉ nâng cao sự gắn bó mà còn tạo ra một môi trường làm việc thân thiện, nơi mọi người cảm thấy được tôn trọng và hỗ trợ. Dưới đây là những cách để phát triển các mối quan hệ tích cực tại nơi làm việc:

Quản lý xung đột một cách chủ động: Các nhà lãnh đạo cần chủ động hòa giải các tranh chấp trong đội ngũ. Việc này giúp giảm thiểu các tương tác tiêu cực và xây dựng văn hóa giao tiếp mở, từ đó tạo ra lòng tin và giao tiếp tốt hơn giữa các nhân viên.
Khuyến khích giao tiếp trực tiếp: Tổ chức các cuộc họp mặt trực tiếp sẽ giúp nhân viên hiểu nhau hơn qua những tín hiệu phi ngôn ngữ và giọng điệu, từ đó gia tăng sự kết nối và giảm thiểu hiểu lầm.
Tạo cơ hội cho sự tương tác: Lên kế hoạch cho các hoạt động nhóm, chẳng hạn như các sự kiện hợp tác hoặc teambuilding, để nhân viên có thể cùng tương tác và khám phá những điểm chung, từ đó củng cố mối quan hệ trong công việc.

Kết nối nhân viên làm việc từ xa: Sử dụng công nghệ hội nghị video để kết nối các nhân viên làm việc từ xa với đồng nghiệp. Điều này sẽ tạo ra một môi trường làm việc gắn kết và giúp nhân viên cảm thấy họ là một phần của nhóm.

Việc áp dụng tâm lý học tích cực tại nơi làm việc không chỉ mang lại lợi ích cho nhân viên mà còn giúp tổ chức phát triển bền vững. Các nhà quản lý và lãnh đạo hãy xem đây là cơ hội để đổi mới cách thức quản lý, hướng đến xây dựng một nền văn hóa làm việc vững mạnh, nơi mà mỗi cá nhân đều có thể phát triển và tỏa sáng, đóng góp vào sự phát triển chung.

Tùy theo nhu cầu của từng doanh nghiệp, Viện Tâm lý Việt – Pháp thiết kế các gói dịch vụ chăm sóc tâm lý doanh nghiệp với quy mô, đối tượng, các giai đoạn triển khai và các chủ điểm thực hiện phù hợp. Đặt lịch trao đổi với chúng tôi về nhu cầu dịch vụ hỗ trợ tâm lý doanh nghiệp riêng của Doanh nghiệp anh/chị ngay tại ĐÂY.

Tham khảo:

[1] “Mental Health at Work”. https://www.who.int/campaigns/world-mental-health-day/2024

[2] The Basics of Industrial-Organizational Psychology. https://www.verywellmind.com/what-is-industrial-organizational-psychology-2795302

[3] Positive Psychology in the Workplace: 16 Practical Tips. https://positivepsychology.com/positive-psychology-workplace-labor-of-love/#work

—————————–

Viện Tâm lý Việt – Pháp

Trụ sở chính & Trung tâm trị liệu tại Hà Nội: Số 54 Trần Quốc Vượng, P. Dịch Vọng Hậu, Q. Cầu Giấy

Trung tâm trị liệu tại TP.HCM: Landmark 81 & Landmark Plus, Vinhomes Central Park, 720A Điện Biên Phủ, P. 22, Q. Bình Thạnh

Hotline: 0977.729.396 (Zalo, 24/7)

Email: info@tamlyvietphap.vn

Facebook: https://www.facebook.com/tamlyvietphap.vn

Source link

Tâm lý Doanh Nghiệp

Tâm Lý Học Tại Nơi Làm Việc: Tại Sao Lại Quan Trọng?