Vấn nạn bắt nạt đã ảnh hưởng tới nhiều trẻ em và thanh thiếu niên trong bao thế hệ. Tuy nhiên, gần đây chúng ta mới hiểu được những ảnh hưởng sức khoẻ tâm thần về vấn nạn này, nó vượt lên trên cả nạn nhân, cho tới những người chứng kiến và chính những kẻ bắt nạt.
Bắt Nạt Là Gì?
Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh định nghĩa bắt nạt là một hình thức của “bạo lực giới trẻ” đối với nạn nhân liên quan đến hành vi hung hăng từ kẻ bắt nạt (một cá nhân hoặc một nhóm). Gốc rễ của hành vi bắt nạt là sự mất cân bằng quyền lực- cho dù là nhận thức hay thực tế- về địa vị xã hội, sự giàu có, sức mạnh thể chất hoặc chuẩn mực cân đo. Bắt nạt có thể được lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài, dẫn đến tổn hại về thể chất, tâm lí, xã hội hay giáo dục.
Hành vi bắt nạt kéo dài khác với những hành vi xảy ra một lần hoặc những sự cố đơn lẻ như tranh cãi và đánh nhau. Các hành vi bắt nạt bao gồm:
Đe dọa hoặc gây tổn hại về thể chất- làm vấp ngã, đánh, đẩy hoặc nhổ nước bọt vào nạn nhân.
Loại trừ khỏi xã hội, chế giễu nạn nhân, trêu chọc, gọi tên và /hoặc lăng mạ nạn nhân.
Đe dọa, phá hoại tài sản, bắt nạn nhân làm điều gì đó mà họ không muốn làm.
Tung tin đồn hoặc những điều không đúng về nạn nhân.
Những kẻ bắt nạt trên mạng hành hạ nạn nhân của họ một cách công khai, riêng tư và /hoặc ẩn danh thông qua tin nhắn, các ứng dụng, diễn đàn và nền tảng trò chơi. Tin đồn, đe dọa và gọi tên là thường vũ khí quen thuộc của họ, nhưng mạng xã hội và tin nhắn cho phép những kẻ bắt nạt trên mạng gửi hình ảnh khiêu dâm tới nạn nhân, hoặc gửi các hình ảnh của nạn nhân cho người khác. Họ cũng có thể tấn công nạn nhân bằng những câu hỏi liên tục: Bạn đang ở đâu? Ai ở cùng bạn? Bạn đang làm gì?
Trừ khi nó được báo cáo và gỡ bỏ, nội dung trên mạng xã hội là một dạng ghi kĩ thuật số vĩnh viễn có thể gây ra những vấn đề cho cả nạn nhân và kẻ bắt nạt. Các giáo viên và phụ huynh có thể không nhận thấy hành vi bắt nạt trên mạng cho tới khi những vấn đề này trở nên nghiêm trọng.
Tỉ Lệ Bắt Nạt
Cứ mỗi một trong năm học sinh từ 12-18 tuổi nói rằng các em đã từng bị bắt nạt. Nó xảy ra thường xuyên, ít nhất một lần một tuần ở 14% các trường công lập. Những trường hợp này cao nhất đối với các trường trung học cơ sở, theo sau là các trường trung học phổ thông và trường tiểu học.
Một số lượng lớn những thanh thiếu niên phải trải qua tình trạng bắt nạt trực tuyến. Trung tâm Nghiên cứu Pew phát hiện ra rằng cứ ba thanh thiếu niên Mỹ thì có hai người từng bị bắt nạt trên mạng. Bởi nó có thể diễn ra 24/7 và công khai, nên nạn nhân có thể cảm thấy họ không bao giờ có thể thoát khỏi điều này.
Trẻ em và thanh thiếu niên có nguy cơ bị bắt nạt cao hơn thường được coi là “khác biệt” về ngoại hình, khuynh hướng tính dục, bản sắc văn hóa hoặc khuyết tật. Chúng có thể mới đến trường và /hoặc có ít bạn bè hơn. Bản thân những kẻ bắt nạt có thể nổi tiếng và được nhiều người biết đến, hoặc bị hắt hủi. Họ có thể là nạn nhân của những lần bắt nạt trong quá khứ hoặc là nạn nhân khi bắt nạt người khác. Những người này có nhiều khả năng bắt nạt người khác nếu họ gặp khó khăn trong việc tuân theo các quy tắc, cha mẹ của họ ít quan tâm hơn và /hoặc họ coi bạo lực là hành động chấp nhận được.
“59% thanh thiếu niên Mỹ từng bị bắt nạt hoặc quấy rối trực tuyến, và một chia sẻ tương tự cho biết đó là một vấn đề lớn đối với những người ở độ tuổi của chúng. Đồng thời, phần lớn thanh thiếu niên nghĩ rằng những giáo viên, công ty truyền thông xã hội và các chính trị gia đang thất bại trong việc giải quyết vấn đề này.”
Nguyên nhân của bắt nạt là gì? Tham khảo bài viết tại đây.
Những Ảnh Hưởng Tới Sức Khoẻ Tâm Thần Về Vấn Nạn Bắt Nạt
Bắt nạt có thể ảnh hưởng tới sức khỏe tinh thần, thể chất và tình cảm trong những năm học và khi trưởng thành. Nó có thể dẫn đến chấn thương thể chất, các vấn đề xã hội hay cảm xúc, và trong một số trường hợp thậm chí là tử vong.
Những trẻ em và thanh thiếu niên bị bắt nạt có nhiều khả năng bị trầm cảm, lo âu và đôi khi là tổn thương lâu dài tới lòng tự trọng. Các nạn nhân thường cảm thấy cô đơn. Một số nạn nhân có thể chống trả bằng bạo lực cực đoan, đột ngột; trang stopbullying.gov báo cáo rằng 12 trong số 15 vụ xả súng ở trường học, những kẻ xả súng đã từng bị bắt nạt.
Những kẻ bắt nạt có nguy cơ cao hơn trong việc chống đối xã hội, đôi khi là những hành vi bạo lực như đánh nhau và phá hoại tài sản. Họ thường gặp các vấn đề ở trường học, cho tới và bao gồm cả việc bỏ học. Nhiều khả năng những người này lạm dụng chất kích thích và rượu hơn. Điều này có thể tiếp tục ở tuổi trưởng thành, khi họ có nhiều khả năng lạm dụng bạn đời và vợ /chồng, hoặc con cái của mình, hay tham gia vào hành vi phạm tội.
Nạn nhân bắt nạt- những người vừa bắt nạt và vừa bị bắt nạt- phải chịu những ảnh hưởng nghiêm trọng nhất. Họ có nguy cơ mắc các vấn đề về tâm thần và hành vi hơn những người chỉ là nạn nhân hoặc kẻ bắt nạt. Tỉ lệ trầm cảm, lo âu, ý tưởng và hành vi tự tử là cao nhất trong nhóm này.
Những người chứng kiến thuộc một trong hai nhóm: người hành động để ngăn chặn hành vi bắt nạt và những người không hành động. Người sau có thể sợ bị trả thù và khó chịu vì họ muốn can thiệp nhưng không làm vậy. Họ có thể trải qua sự gia tăng lo lắng và trầm cảm, ảnh hưởng tới kết quả học tập, và tăng việc sử dụng các chất kích thích, rượu và thuốc lá. Tuy nhiên, những người chứng kiến và hành động để ngăn chặn hành vi bắt nạt sẽ có những kết quả có lợi, bao gồm gia tăng lòng tự trọng.
Không có mối liên hệ trực tiếp nào giữa hành động bắt nạt và tự tử, vì đây thường không phải là do một nguồn tổn thương duy nhất. Nhưng bắt nạt có thể góp phần vào cảm giác bất lực và tuyệt vọng mãnh liệt liên quan đến hành vi tự sát. Những nạn nhân hoặc kẻ bắt nạt bị bắt nạt liên tục, thường xuyên có nguy cơ tự tử cao hơn. Nạn nhân bắt nạt có nguy cơ tự tử cao nhất.
Nạn nhân bắt nạt là một ví dụ của căng thẳng độc hại, đặc biệt là khi nó tích lũy và xảy ra từ năm này qua năm khác.- Evans, et al., Tạp chí Nghiên cứu về Gia đình và Trẻ em.
Tham khảo: Hành vi tự hại (self-harm)
Tầm Quan Trọng Của Việc Giải Quyết Vấn Nạn Bắt Nạt
Bởi những ảnh hưởng tiềm ẩn tới sức khỏe tâm thần đối với mọi người liên quan, điều quan trọng là phải chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo về hành vi này.
Trẻ em bị bắt nạt có thể trở về nhà với những vết thương không rõ nguyên nhân, sách vở bị “mất” hay tài sản bị hư hỏng. Chúng có thể khó ngủ và mất hứng thú với những hoạt động yêu thích. Nếu trẻ sợ phải vào căng tin trong giờ ăn trưa, khi trở về nhà chúng có thể thấy đói. Trẻ có thể giả ốm để trốn học, ảnh hưởng tới kết quả học tập. Một số có thể tránh các tương tác xã hội, trong khi một số khác có thể bắt đầu bắt nạt những người khác. Nạn nhân có thể cố gắng đối phó bằng cách tự làm hại bản thân hoặc bỏ chạy.
Mặt khác, những kẻ bắt nạt có thể trở nên hung hãn hơn; bạn bè của chúng có thể bao gồm những kẻ bắt nạt khác. Hành vi bắt nạt có thể là một cơ chế để đối phó với căng thẳng hoặc lạm dụng trong cuộc sống của chúng. Chúng có thể sử dụng việc “đổ lỗi" để từ chối trách nhiệm về hành động của bản thân. Tiền bạc hoặc tài sản tăng thêm không giải thích được cũng là những dấu hiệu cảnh báo.
Bởi vì bắt nạt gây tổn thương cho tất cả mọi người có liên quan, điều quan trọng là phải giải quyết vấn đề này càng sớm càng tốt. Phụ huynh và giáo viên có thể làm việc để đảm bảo an toàn và ngăn ngừa hành vi bắt nạt trong tương lai. Các kỹ thuật quản lý căng thẳng và thư giãn cũng có thể trở nên hữu ích.
Nguồn bài: The Effects of Bullying on Mental Health- Best Day Psychiatry & Counseling
Tham khảo: Ganh tị và đố kỵ dẫn đến bắt nạt