​Trị liệu trực tuyến: Có phù hợp với thanh thiếu niên?

Đối với nhiều trẻ vị thành niên, việc ngồi trong phòng trị liệu để nói về cảm xúc của mình không hẳn là một điều thực sự hấp dẫn. Thế nhưng, nói chuyện với một nhà trị liệu trực tuyến có vẻ không quá tệ.

Rất nhiều phụ huynh thắc mắc liệu trị liệu trực tuyến cho các con của họ liệu có phải là một ý tưởng hay. Có một số bằng chứng cho thấy nói chuyện với chuyên gia được đào tạo về sức khoẻ tâm thần qua Internet có thể đem lại lại ích cho các thanh thiếu niên.



Nhưng điều quan trọng nhất chính là hãy tự giáo dục bản thân về những rủi ro tiềm ẩn và để đảm bảo rằng con của bạn phù hợp với liệu pháp trực tuyến trước khi bắt đầu trị liệu.

Liệu pháp trực tuyến (online therapy) là gì?

Liệu pháp trực tuyến còn có nhiều các tên gọi khác, chẳng hạn như liệu pháp điện tử (e-therapy), tư vấn qua Internet, hay trị liệu từ xa. Đúng như tên gọi, trị liệu online cho phép mọi người gặp gỡ nhà trị liệu trong môi trường trực tuyến, ngược lại với những cuộc gặp mặt trực tiếp trong phòng tham vấn.

Nhà trị liệu có thể giao tiếp qua tin nhắn văn bản, ứng dụng điện thoại, email, hay một trang web nhất định. Một vài nhà trị liệu sẽ sử dụng trò chuyện video, trong khi những người khác sẽ chỉ sử dụng tin nhắn văn bản để giao tiếp.

Trị liệu online có thể được sử dụng kết hợp với liệu pháp gặp trực tiếp hoặc sử dụng như một phương pháp thay thế. Có rất nhiều người không bao giờ gặp trực tiếp nhà trị liệu online của họ.

Các nghiên cứu nói gì?

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các thanh thiếu niên có xu hướng dễ tiếp thu khi làm việc với các nhà trị liệu khi làm việc online, thông qua các ứng dụng điện thoại và nhắn tin, cũng như thông qua trò chuyện video trên Internet. Tuy nhiên, hiện nay đã có sự thay đổi về số lượng và chất lượng của các nghiên cứu hiện có về hiệu quả của từng phương thức.

Một vài điểm nổi bật từ các nghiên cứu đã được thực hiện dường như chỉ ra rằng các thanh thiếu niên có thể có lợi trong việc sử dụng các phương pháp trực tuyến để tiếp cận với các dịch vụ sức khoẻ tâm lý.

Ví dụ như một nghiên cứu năm 2016 về các trẻ vị thành niên ở Úc đã tìm ra 72% trong số đó cho biết họ sẽ tiếp cận các liệu pháp trực tuyến nếu đang gặp vấn đề về sức khoẻ tâm thần. 32% nói rằng họ sẽ chọn trị liệu online thay vì những cuộc gặp mặt trực tiếp.

Trong một nghiên cứu từ năm 2015, những trẻ vị thành niên tham gia cho biết họ sẽ lựa chọn liệu pháp trực tuyến để thảo luận về những vấn đề nhạy cảm như giới tính. Thế nhưng, với những vấn đề khác (như mâu thuẫn với bạn bè, bắt nạt và tư vấn chung) thì đa số họ đều sẽ chọn những buổi trị liệu trực tiếp.

Vào năm 2017, một nhóm các nhà nghiên cứu ở Quebec đã xem xét sự hiệu quả dựa trên tin nhắn trị liệu đối với thanh thiếu niên Canada. Dù họ có phản ứng tốt với việc sử dụng tin nhắn văn bản để giao tiếp, các nhà trị liệu tham gia nghiên cứu báo cáo rằng việc giải quyết các vấn đề sức khoẻ tâm lý phức tạp là khó khăn hơn so với những buổi gặp trực tiếp.

Một nghiên cứu được xuất bản bởi Tạp chí Tâm thần học Trẻ em và Vị thành niên (Journal of Child and Adolescent) năm 2016 tìm ra rằng mặc dù cần phải có nhiều nghiên cứu hơn, ngày càng có nhiều chương trình trị liệu từ xa dành cho trẻ em và trẻ vị thành niên thể hiện rất tốt hiệu quả của những phương pháp điều trị này.

Mặt khác, còn có những phương pháp trực tuyến cung cấp các dịch vụ trị liệu được tìm thấy thậm chí còn không cần đến những nhân viên tư vấn. Trong nghiên cứu năm 2017, các nhà nghiên cứu đã đánh giá hiệu quả của một website ứng dụng trị liệu nhận thức - hành vị được gọi là Woebot dành cho những thanh thiếu niên với các triệu chứng trầm cảm và lo âu.

Rất nhiều người tham gia trong nghiên cứu báo cáo rằng việc sử dụng Woebot khá hấp dẫn và giúp họ tìm hiểu sâu hơn về những cảm xúc. Tuy nhiên, họ cũng để ý rằng những hạn chế kỹ thuật trong ứng dụng có thể là nguyên nhân gây nên sự thất vọng cho người dùng.

Những lợi ích tiềm năng

Có một vài lí do vì sao bạn nên cân nhắc liệu pháp trực tuyến cho con cái bạn thay vì trị liệu truyền thống.

• Trẻ vị thành niên cảm thấy thoải mái và gần gũi hơn với Internet. Đa số trẻ đều thích trò chuyện online, vậy nên trị liệu qua máy tính có thể khiến chúng thấy thoải mái hơn là việc phải đối diện và nói chuyện trực tiếp với nhà trị liệu.
• Liệu pháp online có thể tiện lợi hơn. Trị liệu từ xa có thể tiết kiệm thời gian vì bạn không cần phải đi tới phòng khám. Với những đứa trẻ vị thành niên ở vùng nông thôn hay những ai không có phương tiện đi lại, các buổi hẹn trực tuyến có thể giúp trẻ tiếp cận dễ dàng hơn.
• Có ít sự khì thị hơn. Có rất nhiều thanh thiếu niên cảm thấy xấu hổ về việc họ đi gặp các nhà trị liệu tâm lý và sợ rằng các bạn học sẽ biết được việc mình đang điều trị bệnh. Liệu pháp trực tuyến có thể làm giảm đi những mối lo ngại này.
• Có thể rẻ hơn. Giá của những buổi trị liệu từ xa có thể thấp hơn so với việc gặp trực tiếp các nhà trị liệu tâm lý, vì vậy sẽ hợp lý hơn.

 

Những rủi ro tiềm ẩn

Tuy nhiên vẫn có một vài mặt hạn chế mà phụ huynh cần lưu ý trước khi cho con cái mình bắt đầu trị liệu online. Dưới đây là những rủi ro ấy:

• Vấn đề về công nghệ. Nếu như Internet của bạn gặp sự cố, bạn sẽ không thể liện hệ với nhà tâm lý của mình. Các chương trình phần mềm đặc biệt nhằm mục đích lưu giữ bí mật thông tin cũng có thể khá phức tạp.
• Bảo hiểm có thể không hỗ trợ trực tuyến. Mặc dù công ty bảo hiểm của bạn sẽ chi trả cho điều trị trực tiếp, nhưng có thể bạn sẽ không được bảo hiểm hỗ trợ khi sử dụng chăm sóc sức khoẻ từ xa.
• Không tiếp xúc trực tiếp có thể ảnh hưởng đến việc điều trị. Các chuyên gia sức khoẻ tâm thần tìm hiểu rất nhiều thông tin bằng cách quan sát ngôn ngữ cơ thể của một người nào đó. Nếu con bạn giao tiếp qua email, nhà trị liệu sẽ không thể đọc được những ngôn ngữ cơ thể hay nghe thấy những chuyển biến trong giọng nói của chúng. Mặc dù nói chuyện qua video có thể là tiện lợi hơn, những đó không phải là sự thay thế cho sự tương tác trực tiếp.
• Diễn đạt bằng văn bản của con bạn có thể bị hạn chế. Giao tiếp trực tuyến đòi hỏi con bạn cần có khả năng viết và ghi nhớ lại những thông tin từ nhà trị liệu. Chúng còn cần có khả năng bộc lộ bản thân thật hiệu quả qua những tin nhắn văn bản ấy. Những đứa trẻ gặp khó khăn trong việc giao tiếp bằng văn bản có thể không phải là những người phù hợp nhất với trị liệu online.
• Sự giới thiệu tới những dịch vụ khác có thể khó khăn hơn. Nhà trị liệu của bạn có thể sẽ không sống ở trong thành phố của bạn và sẽ không quen thuộc với những dịch vụ ở địa phương nơi đó. Điều này làm phức tạp thêm các vấn đề nếu như họ đang cân nhắc gửi lời giới thiệu tới các nơi ở địa phương khác, như là bác sĩ tâm thần hay những nhóm hỗ trợ.
• Những ranh giới có thể bị mờ nhạt. Trò chuyện và gửi tin nhắn trực tuyến có thể khiến con của bạn nghĩ rằng chuyên gia sức khoẻ tâm thần là một người bạn, hơn là một người cung cấp dịch vụ. Việc ranh giới có thể bị phai mờ sẽ gây nhầm lần cho con bạn về vai trò của nhà tâm lý trị liệu.

Những câu hỏi cần cân nhắc trước khi đăng kí cho con của bạn

Chỉ vì con của bạn đang tham gia vào liệu pháp trực tuyến không có nghĩa là đó là một ý kiến hay. Bạn hãy cân nhắc cả những rủi ro tiền ẩn và những lợi ích một cách thận trọng.

Trước khi tìm kiếm trị liệu online cho con bạn, hãy đặt những câu hỏi này cho những dịch vụ mà bạn đang cân nhắc.

• Nhà trị liệu đó có được cấp phép không? Chỉ vì một ai đó nói rằng họ cung cấp trị liệu online không có nghĩa họ là nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tâm thần được cấp phép. Có rất nhiều người giả danh công việc này nhưng họ không được cấp phép. Huấn luyện viên cuộc sống (life coach), cố vấn trực tuyến (online mentor) hay những người đưa ra những lời khuyên có thể thiếu những kỹ năng và sự đào tạo cần thiết.
• Trị liệu online có phải là lựa chọn tốt nhất? Liệu pháp trực tuyến có thể không phù hợp cho tất cả các hoàn cảnh. Nếu con bạn đang có những hành vi mạo hiểm, như là sử dụng chất kích thích, hoặc chúng đang có những ý định như tự tử hay làm hại bản thân, thì điều trị trực tiếp sẽ là lựa chọn phù hợp hơn.
• Các thông tin sẽ được giữ kín bằng cách nào? Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tâm thần cần phải giữ kín bí mật thông tin. Vì thế điều này rất quan trọng khi hỏi họ những cách thức nào được sử dụng để đảm bảo thông tin cá nhân của con cái bạn không thể bị xâm phạm.
• Các điều khoản thanh toán là gì? Các nhà trị liệu online sẽ đặt ra những tuỳ chọn thanh toán của riêng họ. một vài người trong số họ đồng ý để các bệnh nhân của họ trả phí hàng tháng, trong khi có những người thực hiện các buổi gặp video được tính phí theo giờ. Hãy đảm bảo rằng bạn đã tìm hiểu cách mà bạn sẽ bị tính phí và trả phí như thế nào trước khi bắt đầu trị liệu.
• Tôi có thể tham gia vào việc điều trị bằng cách nào? Mặc dù con cái của bạn có thể có những cuộc nói chuyện bảo mật với các nhà trị liệu mà không có sự có mặt của bạn, thế nhưng điều quan trọng là bạn cần phải biết làm thế nào để hỗ trợ những cố gắng và nỗ lực của con cái mình. Trong bối cảnh phòng tham vấn truyền thống, bạn có thể sẽ được tham dự.
• Các hồ sơ sẽ được lưu trữ như thế nào? Hãy tìm hiểu xem các nhà trị liệu có kế hoạch cất giữ tài liệu như thế nào. Có phải mỗi buổi trị liệu đều sẽ được ghi lại? Các ghi chú trong quá trình trị liệu có được gửi tới bác sĩ chăm sóc chính theo như yêu cầu không? Một nhà trị liệu online tốt sẽ có thể cung cấp cho bạn thông tin về cách các tài liệu được ghi chép lại và lưu trữ.
• Nhà trị liệu sẽ xử lý thế nào với các tình huống khẩn cấp? Liệu pháp trực tuyến có thể phức tạp khi một cơn khủng hoảng xảy ra. Hãy thử tìm hiểu xem nhà trị liệu tâm lý sẽ làm gì nếu xảy ra trường hợp đó, chẳng hạn như nhà trị liệu ấy sẽ liên lạc với ai khi con bạn nói về việc nó đang nghĩ đến việc tự sát?

 

Nên bắt đầu từ đâu

Nếu bạn đang suy nghĩ về liệu pháp trực tuyến cho con mình hoặc nghi ngờ con có dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe tâm thần, hãy bắt đầu bằng cách nói chuyện với bác sĩ của con bạn. Bạn sẽ muốn loại trừ bất kì vấn đề sức khoẻ tiềm ẩn nào có thể góp phần gây ra các vấn đề về tâm lý mà bạn đang lo ngại tới.

Bác sĩ của con bạn có thể khuyên bạn liệu trị liệu online có phải là một lựa chọn tốt hay không dựa trên những điều mà con bạn cần. Nếu con của bạn đang trong tình trạng sức khoẻ tâm thần nghiêm trọng, hoặc bác sĩ có những lo ngại về rủi ro an toàn, thì liệu pháp trực tuyến có lẽ không phải là lựa chọn thích hợp.

Nếu bác sĩ nghĩ trị liệu từ xa có thể mang lại lợi ích cho con bạn thì hãy liên hệ với công ty bảo hiểm của bạn. Tìm hiểu xem liệu pháp trực tuyến có được chi trả hay không và hỏi xem liệu họ có nhà cung cấp ưu tiên nào không.

Cuối cùng, hãy nói chuyện với con của bạn về liệu pháp trực tuyến. Thảo luận về những ưu điểm tiềm năng cùng với những mặt hạn chế của việc gặp gỡ các nhà tâm lý trị liệu online.

Hãy cân nhắc những ý kiến của con bạn. Bất kể con bạn nhận được phương pháp điều trị nào, sự đầu tư và quan tâm của con vào trong quá trình sẽ tạo nên sự khác biệt rất lớn về mức độ hiệu quả của liệu pháp đó.


Nguồn: Teenagers Using Online Therapy for Treatment, Verywell Family
Hoàng Ly dịch.

Hãy liên hệ với số hotline 0977.729.396 của Viện ngay hôm nay để được tư vấn tận tình.