Sự Gia Tăng Của Trị Liệu Tâm Lý Trên Mạng Xã Hội

Hiện nay, có một xu hướng mới phổ biến trên mạng xã hội trong đó mọi người chia sẻ lời khuyên từ chuyên gia trị liệu của họ. Đó có thể là một lời trích dẫn trực tiếp hoặc lời tuyên bố được viết lại và thường cực kì dễ hiểu đối với bất kể ai trên internet. Có thể người đọc không có cơ hội tiếp cận với chuyên gia trị liệu hay đơn giản chỉ muốn một liều thuốc bổ cho sức khỏe tinh thần. Trong mọi trường hợp, những bài đăng này có thể mang lại cho họ chút động lực và sự hiểu biết mà họ cần.

Xu hướng này chỉ là một trong số rất nhiều xu hướng tràn ngập sức khỏe tâm thần gia tăng trên thế giới. Từ Instagram đến TikTok, mọi người và các nhà trị liệu đã trở thành những người có ảnh hưởng về vấn đề sức khỏe tâm thần thông qua các bài đăng nhanh chóng như xu hướng được đề cập trước đó “chuyên gia trị liệu của tôi đã nói”, các bản đồ họa thông tin và video chi tiết cung cấp lời khuyên hoặc những ý nghĩ nâng cao tinh thần cho những người theo dõi. Những tài khoản này có giọng điệu từ truyền cảm hứng cho tới chuyên nghiệp và thường giúp đạt được một thành tích quan trọng: khiến mọi người cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu. Tuy nhiên, nhiều người trong số những người có ảnh hưởng về sức khỏe tâm thần ấy không được đào tạo chuyên nghiệp, và ngay cả những người làm điều này rõ ràng là không thể đưa ra lời khuyên có mục đích cho người xem.

Vì vậy, điều này đặt ra câu hỏi, mọi người có thể nhận được gì từ sự gia tăng của những người có ảnh hưởng về vấn đề sức khỏe tâm thần, và họ nên cảnh giác với điều gì? Câu trả lời khá phức tạp và đòi hỏi phải bắt đầu từ một trong những nguyên nhân gây ra sự gia tăng nhanh chóng này: đại dịch.

Kể từ tháng 3 năm 2020, các cá nhân đều trải qua sự cô lập và mông lung ở một quy mô lớn. Christina Bradley, MS, C-DBT, một chuyên gia trị liệu tại Gateway to Solutions ở thành phố New York, cho biết: “Đại dịch làm giảm khả năng kết nối trực tiếp của chúng ta, dẫn đến việc nhiều người sử dụng mạng xã hội để duy trì sự kết nối trực tuyến. Bà nói thêm: “Đây chứng tỏ là một thời kì khó khăn đối với thế giới, khi mọi người đều trải qua sự lo âu, trầm cảm, cô đơn.”

Vào cuối tháng 6 năm 2020, một nghiên cứu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) cho thấy 40,9% số người trải qua ít nhất một tình trạng sức khỏe tâm thần hoặc hành vi liên quan đến đại dịch, như là rối loạn lo âu hay trầm cảm. Mọi người đã - vẫn đang lo sợ và loại bỏ đi rất nhiều điều tốt đẹp trong cuộc sống của họ. Theo nhiều cách, sự gia tăng của các cuộc thảo luận về sức khỏe tâm thần đã giúp lấp đầy khoảng trống đau đớn.

Lợi Ích Của Việc Thảo Luận Về Sức Khoẻ Tâm Thần Trên Mạng Xã Hội

Một trong những kết quả đáng kinh ngạc nhất chính là sự bình thường hóa hoàn toàn trong việc nói về sức khỏe tâm thần. Với việc ngày càng có nhiều người gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần và cuộc trò chuyện trở thành trực tuyến, sự kì thị lâu nay xung quanh chủ đề quan trọng này cuối cùng cũng được gỡ bỏ. William Chum, LMHC, một nhà trị liệu tâm lí ở New York nói: “Như chúng ta thấy ở những thế hệ trẻ hơn, các cuộc trò chuyện về trị liệu, lo âu và trầm cảm là những cuộc đối thoại hàng ngày, nó đã trở nên phổ biến hơn khi chia sẻ những kinh nghiệm của chúng ta và giảm thiểu những cảm xúc cô lập hay khác biệt.”

Nói ngắn gọn: Thảo thuận về sức khoẻ tâm thần đã trở thành điều phổ biến. Tiến sĩ Ebony Butler, một nhà tâm lí học và người có ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần, lưu ý rằng sự thay đổi này đã tạo ra “sự bình thường” xung quanh việc tìm kiếm sự chăm sóc.

Butler nói thêm: “Nó nhân tính hóa và bình thường hóa sức khỏe tâm thần giống như sức khỏe thể chất, sức khỏe răng miệng và sức khoẻ mắt của chúng ta. Mọi người có nhiều khả năng tìm tới sự giúp đỡ và nhận được những gì họ cần hơn là nghĩ rằng họ phải giải quyết tất cả điều này một mình.” Sự cô lập có thể đã làm mất đi bất kì cơ hội nào trong việc kết nối qua những trải nghiệm được chia sẻ về sức khỏe tâm thần. Thay vào đó, mạng xã hội cung cấp cho chúng ta một con đường để thúc đẩy sự thân thuộc.

Một phần của sự thay đổi đó là nhờ vào phong thái vui vẻ và dễ hiểu mà nhiều người có ảnh hưởng về sức khỏe tâm thần chia sẻ, Tiến sĩ Tâm lí học Holly Schiff nói. 

Nội dung dễ hiểu, dễ tiếp cận này cũng đã tạo cơ hội cho người xem tìm hiểu thêm về các triệu chứng đang tồn tại và những chẩn đoán tiềm ẩn.

Cùng với mọi người, các nhà trị liệu chia sẻ trên mạng xã hội có thể gặt hái một vài lợi ích. Monica Denais, MS, CRC, LPC, một cố vấn chuyên nghiệp, huấn luyện viên sức khoẻ tâm thần tại Dallas, Texas cho biết: “Nó đã cho phép các nhà trị liệu thể hiện khía cạnh con người hơn của họ để khách hàng tiềm năng có thể kết nối chân thật và cảm thấy được thấu hiểu trước khi tham gia một buổi trị liệu.” 

Schiff khuyên rằng các bài đăng của những nhà trị liệu nên “ngắn gọn, ngọt ngào và đi vào trọng tâm, nhưng cũng có thể tiếp cận được với tất cả cộng đồng, quan điểm và có tính khái quát hơn. Bạn đang cố gắng truyền tải một thông điệp sẽ gây được tiếng vang với nhiều người cùng một lúc, và nó có thể tạo điều kiện cho một cuộc thảo luận ở phần nhận xét. Bạn không điều trị những triệu chứng cụ thể của bất kì cá nhân nào nhưng muốn cung cấp các phương pháp huấn luyện tâm lí, trợ giúp và những kĩ thuật có thể hiệu quả với hầu hết tất cả mọi người.”

Tác Hại Của “Trị Liệu” Trên Mạng Xã Hội

Mỗi con người là độc nhất, với lịch sử cá nhân của riêng họ và những mảng cảm xúc phức tạp. Mặc dù lời khuyên về sức khỏe tâm thần được mạng xã hội đưa ra có thể mang đến những tuyên bố có vẻ chung chung về các tình trạng như có thể áp dụng cho tất cả mọi người, nhưng điều đó không phù hợp với tất cả chúng ta.

Như Butler giải thích, “Trên mạng xã hội, tôi đang tạo ra nội dung sức khỏe tâm thần nói chung mang tính giải trí và kích thích tư duy, với mục đích để mọi người tham gia, chia sẻ nội dung đó và ở lại trong cộng đồng của mình,” Bà nói thêm: “Đó là thông tin công khai có thể được sử dụng bởi bất kì ai về bất kể nhu cầu hoặc vấn đề sức khỏe tâm thần cụ thể nào của họ.”

Ngược lại, các buổi một- một của Butler tập trung vào những mối lo ngại và mục tiêu về sức khỏe tâm thần của một cá nhân.

Cảnh báo người dùng có thể cảm thấy bất lực hoặc bị cô lập khi được cung cấp thông tin chung chung không phù hợp với trải nghiệm sống của họ, ngay cả khi một bài đăng phù hợp với nhiều người. Phản ứng quẫn trí này có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tâm thần đang tồn tại.

Lo lắng về việc không phù hợp với miêu tả của bài đăng chỉ là một cách để mọi người có thể cảm thấy tác động xấu của thảo luận trực tuyến không được kiểm soát về sức khoẻ tâm thần. Bà Brittany Morris, LCSW, một nhân viên y tế xã hội tại Thriveworks ở Chesapeake, Virginia, nói: “Rất nhiều thiệt hại có thể xảy ra khi những người chưa được đào tạo đưa ra lời khuyên về các chủ đề nghiêm trọng như sự mất mát, hành hung, lạm dụng và các chủ đề chính khác mà những nhà trị liệu dành thời gian đáng kể để được đào tạo.”

Butler nhấn mạnh một lời nhắc nhở quan trọng rằng không phải tất cả những người có ảnh hưởng đều quan tâm đến lợi ích tốt nhất của những người theo dõi họ, và thông tin được trình bày có thể khiến người xem cảm thấy bị tổn thương hoặc bối rối hơn.

“Địa vị của người ảnh hưởng không bằng với sự tin cậy.” Butler nói. “Một lượng lớn người theo dõi không tương đương với độ tin cậy và một lượng nhỏ người theo dõi không có nghĩa là ít sự tin cậy hơn.” Không có sự giám sát nào để đảm bảo thông tin là chính xác, điều này khiến bất kì ai có người theo dõi trở nên đáng tin cậy cho dù họ nói gì đi chăng nữa.

Butler và Morris cảnh báo rằng một số người sẽ chẩn đoán sai bản thân hoặc những người xung quanh bằng các thuật ngữ bịa đặt.

Những bài đăng này cũng có thể làm lệch các mốc thời gian thực tế về mọi thứ, từ việc học các cơ chế đối phó đến cách quản lí các triệu chứng khó khăn. Denais nói: “Những người có ảnh hưởng có thể coi đó là một giải pháp nhanh chóng nhưng điều trị sức khỏe tâm thần có thể là một quá trình.”

Schiff nói rằng ở cực điểm, mô tả bị thay đổi này có thể khuyến khích hành vi không lành mạnh, như là các chiến lược để duy trì chứng rối loạn ăn uống hay giảm cân nhanh hơn- những bài đăng có thể gây hại và khơi lại các vấn đề. Điều này có thể liên quan đến việc mua các chất bổ sung tự nhiên hoặc thuốc không kê đơn thông qua tài trợ trả phí hay chia sẻ một bài đăng gây kích động khiến người dùng không biết cách đối phó.

Nghiên cứu đã nối liền việc sử dụng mạng xã hội với các vấn đề sức khỏe tâm thần. Một cuộc khảo sát năm 2017 đối với học sinh từ lớp 7 đến lớp 12 cho thấy những người dành hai giờ trở lên trên mạng xã hội mỗi ngày có nhiều khả năng báo cáo tình trạng tâm lí đau khổ từ mức độ trung bình đến nghiêm trọng trong tháng qua và phân loại sức khỏe của chúng là kém hoặc trung bình. Những học sinh sử dụng mạng xã hội từ 5 giờ trở lên mỗi ngày cũng có nhiều khả năng báo cáo rằng chúng từng có ý định tự tử nhiều hơn so với các học sinh khác.

Theo một nghiên cứu năm 2016, tác động tiêu cực của việc sử dụng nhiều phương tiện truyền thông xã hội vượt ra ngoài thanh thiếu niên. Các nhà nghiên cứu xem xét những người trưởng thành trẻ tuổi phát hiện ra rằng những người sử dụng mạng xã hội hàng ngày và hàng tuần thường xuyên nhất có khả năng bị trầm cảm cao hơn đáng kể so với những người ít sử dụng nó nhất.

Những Điều Cần Lưu Ý

Với sự thận trọng phù hợp, bạn có thể hiểu được những khía cạnh tích cực của sức khỏe tâm thần trên mạng xã hội. Một trong những cách quan trọng nhất để thực hiện điều này là gì? Hãy chú ý đến chất lượng nguồn bài đăng của bạn. “Chắc chắn bạn nên tìm kiếm tên họ trên Google.” Morris nói. 

“Hãy cảnh giác với những cá nhân thể hiện mức độ thiên vị trong lời khuyên của họ liên quan đến tôn giáo, văn hóa, chính trị hoặc chủng tộc. Các nhà trị liệu được đào tạo để nhận thức về sự thiên vị của họ và nên làm việc thật chăm chỉ để thực hành mà không để vấn đề đó cản trở.”

Mặc dù những người có ảnh hưởng về vấn đề sức khỏe tâm thần đem lại lợi ích nhưng không được cấp phép, hãy cẩn thận với bất kì lời khuyên lâm sàng nào mà họ chia sẻ. Những tài khoản này có thể được phục vụ tốt hơn như là nơi để tìm những câu trích dẫn đầy cảm hứng và mở rộng cuộc trò chuyện.

Để chống lại bất kì sự không chắc chắn nào về tính hợp lệ của tài khoản, Butler khuyên bạn nên đặt những câu hỏi như:

• Người có ảnh hưởng có trang web không?

• Giấy chứng nhận của họ là gì?

• Họ làm loại công việc gì?

• Điều gì đem lại cho họ sự tin cậy để nói về các chủ đề sức khỏe tâm thần cụ thể?

Thật quá dễ dàng để ghi nhớ một bài đăng về sức khỏe tâm thần, đặc biệt nếu đó là một trong những nguồn duy nhất cho thông tin tương tự. Tuy nhiên, đây là những tuyên bố chung và không phản ánh sức khỏe của mỗi người như thế nào. “Khán giả nên hiểu rằng những gì hiệu quả với một cá nhân không phải lúc nào cũng hiệu quả với người khác.” Chum nói. “Mỗi cá nhân đều có những hoàn cảnh khác nhau ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của chúng ta, và tốt nhất là bạn nên làm việc với một nhà cung cấp dịch vụ sức khỏe tâm thần được cấp phép để xác định đúng những thông tin và liệu trình trị liệu áp dụng cho tình huống cụ thể của một cá nhân.”

Bradley nói mặc dù những người có ảnh hưởng về sức khỏe tâm thần có thể cung cấp một điểm khởi đầu để khám phá những tình trạng khác nhau, nhưng họ không phải là nguồn để chẩn đoán hay điều trị.

Nguồn bài: The Rise of Social Media Therapy- Verywell Mind