Tiến Hành Nghiên Cứu
Một nghiên cứu trên JAMA Network Open cho thấy những bệnh nhân đang được điều trị trầm cảm có thể được hưởng nhiều lợi ích từ việc tham gia vào một chương trình trên máy tính dạy các kỹ năng trong liệu pháp nhận thức hành vi CBT kéo dài 12 tuần. Tác giả chính của nghiên cứu là Jesse Wright, MD, Phd., một giáo sư tâm thần học và giám đốc Trung tâm Trầm cảm tại Đại học Louisville.
Nghiên cứu này đáng chú ý ở chỗ nó gồm rất nhiều đối tượng tham gia, có những người trước đây thường không được mời tham gia thử nghiệm về phương pháp CBT trên máy tính, chẳng hạn như những người có thu nhập thấp, trình độ học vấn hạn chế và không có kết nối internet.
Wright và các đồng nghiệp đã tìm kiếm 175 người trưởng thành mắc trầm cảm từ các phòng khám trực thuộc trường đại học trên khắp Louisville. Những người tham gia chủ yếu là nữ (84,5%), bao gồm các thành viên thuộc các chủng tộc và dân tộc thiểu số (39,6%), người trưởng thành có trình độ học vấn dưới đại học (74,6%), người trưởng thành có thu nhập hàng năm dưới 30.000 USD (61,5%) và người trưởng thành không có truy cập internet (29,8%). Để đáp ứng nhóm cuối cùng, các nhà nghiên cứu đã cung cấp cho họ mượn máy tính xách tay giá rẻ và một gói Internet.
Những người tham gia được chỉ định ngẫu nhiên một trong hai gói chăm sóc. Họ có thể nhận 12 tuần điều trị trầm cảm hoặc 12 tuần chăm sóc như thường lệ, hay còn gọi là chăm sóc thông thường (usual care) nhưng kết hợp với một chương trình CBT có máy tính hỗ trợ được gọi là Good Days Ahead. Chương trình này bao gồm chín bài học đa phương tiện, chúng có những nội dung như: các khái niệm cốt lõi của CBT (chẳng hạn như xác định suy nghĩ tiêu cực và phát triển các kỹ năng để chuyển hướng suy nghĩ tiêu cực thành tích cực), các liệu trình qua máy tính được bổ sung bằng tối đa 12 phiên hỗ trợ qua điện thoại với bác sĩ sức khỏe tâm thần lâm sàng cấp thạc sĩ. Chăm sóc như thường lệ (usual care) bao gồm liệu pháp tâm lý và (hoặc) các loại thuốc chống trầm cảm.
Tham khảo về kỹ thuật CBT.
Kết Quả
Sau 12 tuần, những người trưởng thành nhận sự chăm sóc theo liệu pháp CBT có sự hỗ trợ của máy tính đã cải thiện đáng kể các triệu chứng trầm cảm của họ. Kết quả này được đo bằng Bảng câu hỏi sức khỏe bệnh nhân gồm 9 mục (9-item Patient Health Questionnaire - PHQ-9) so với nhóm chăm sóc thông thường. Điểm PHQ-9 trung bình của nhóm sử dụng dịch vụ CBT là 8,6, còn với nhóm chăm sóc thông thường là 11,1. Ngoài ra, 27,3% số người tham gia nhận được chương trình CBT có sự hỗ trợ của máy tính đã thuyên giảm chứng trầm cảm của họ (được định nghĩa là có điểm PHQ-9 dưới 5) so với tỷ lệ chỉ đạt 12,0% ở nhóm chăm sóc thông thường. Sau ba đến sáu tháng theo dõi sau đó, điểm PHQ-9 của nhóm CBT vẫn thấp hơn (điểm thấp hơn tương ứng với hiệu quả cao hơn) so với nhóm chăm sóc thông thường, từ đó cho thấy chương trình có hiệu quả lâu dài.
Các bác sĩ lâm sàng về sức khỏe tâm thần đã dành trung bình 164 phút để nói chuyện với thân chủ qua điện thoại. Wright chia sẻ rằng: “Tôi nghĩ các bác sĩ lâm sàng rất thích chương trình trị liệu cùng máy tính này vì nó có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ có cấu trúc đòi hỏi sự lặp lại trong các phiên điều trị, chẳng hạn như dạy cho bệnh nhân những kỹ năng hành vi nhất định. Điều đó giúp thời gian của các bác sĩ trở nên linh hoạt, và họ có thể dành năng lượng cho các yếu tố có tính tương tác cao hơn của liệu pháp CBT như nhập vai (role-playing).”
Wright nhấn mạnh rằng mức độ tương tác của con người là rất quan trọng để liệu pháp CBT hoạt động. “Có nhiều chương trình hoặc phần mềm hướng dẫn tự sử dụng khung CBT, nhưng không phần mềm nào có thể bắt kịp được với sự đồng cảm và tính linh hoạt mà một bác sĩ trị liệu mang lại.”
Wright nói thêm rằng chương trình CBT đã sử dụng cách hỗ trợ qua điện thoại vì phương pháp chăm sóc sức khỏe từ xa thông qua công nghệ video (telepsychiatry) không được bảo hiểm chi trả khi nghiên cứu ra mắt vào năm 2016. Tuy nhiên ngày nay, một chiến lược CBT kết hợp tương tự có thể sẽ hỗ trợ các bác sĩ lâm sàng và điều này có thể cải thiện hiệu quả trị liệu hơn nữa.
Kể từ năm 2016, Mindstreet Inc. - công ty phân phối chương trình Good Days Ahead - cũng đã phát hành phiên bản dành cho điện thoại di động của chương trình này giúp tăng cường khả năng truy cập khi các gói internet không dây ngày càng phát triển và phổ biến.
Brian Kiluk, Ph.D., một phó giáo sư tâm thần học tại Trường Đại học Y thuộc Đại học Yale và là giám đốc Trung tâm Phát triển Liệu pháp Tâm lý của Yale cho biết những phát hiện mới này thực sự đáng khích lệ. “Chúng tôi đã đạt được kết quả cho thấy CBT được vi tính hóa qua các thiết bị điện tử có hiệu quả trong các thử nghiệm lâm sàng và hiện chúng tôi đang củng cố các bằng chứng cho thấy nó thực sự có tác động trong thực tế.”
Tại sao liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) được coi là liệu pháp đạt tiêu chuẩn vàng trong trị liệu tâm lý? Tham khảo bài viết phân tích tại đây.
Nghiên Cứu Liên Quan
Kiluk, người không tham gia vào nghiên cứu này, đã thực hiện nghiên cứu tương tự khi thử nghiệm liệu pháp CBT qua máy tính cho những người bị rối loạn sử dụng chất gây nghiện tại các trung tâm điều trị ngoại trú. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu của ông đang phát triển các phiên bản có liên quan đến chương trình CBT (được gọi là CBT4CBT), chẳng hạn như phiên bản tiếng Tây Ban Nha và thử nghiệm phân phối chương trình trong các bối cảnh đa dạng, chẳng hạn như ở nhà thờ Đen (Black Church).
Kiluk chia sẻ rằng: “Việc CBT được vi tính hóa là vô cùng tốt bởi nó tăng khả năng tiếp cận và tính linh hoạt của việc chăm sóc (vì người dùng có thể thực hành phiên trị liệu theo tốc độ của riêng họ). Tuy nhiên, ông cũng cho rằng các nhà nghiên cứu cần lưu ý đến khoảng cách khi bắt đầu đưa công nghệ này vào sử dụng rộng rãi hơn.
Tham khảo: So sánh CBT & ACT
Nguồn: Psychiatry News - Computer-Assisted CBT May Help Alleviate Depression