Những Nguyên Nhân Suy Giảm Nhận Thức Ở Người Cao Tuổi

Suy giảm nhận thức là một trong những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người cao tuổi. Hiện tại chưa có kết luận về nguyên nhân suy giảm nhận thức người cao tuổi, các nghiên cứu tập trung vào tác nhân và yếu tố nguy cơ của bệnh lý này.

Dấu hiệu nhận biết suy giảm nhận thức ở người cao tuổi

Suy giảm nhận thức hay sa sút trí tuệ diễn ra âm thầm và tiến triển theo thời gian. Trước khi tìm hiểu nguyên nhân suy giảm nhận thức người cao tuổi. Chúng ta cùng tìm hiểu những dấu hiệu nhân biết suy giảm nhận thức người cao tuổi.

Một số dấu hiệu cảnh báo bao gồm:

• Giảm trí nhớ: Người cao tuổi thường quên những thông tin quen thuộc, khó nhớ lại sự kiện vừa xảy ra.
• Khó tập trung: Dễ bị phân tâm, mất nhiều thời gian để hoàn thành công việc.
• Gặp khó khăn trong giao tiếp: Không tìm được từ ngữ phù hợp khi nói chuyện, diễn đạt kém trôi chảy.
• Giảm khả năng tư duy và giải quyết vấn đề: Khó đưa ra quyết định, mất khả năng lập kế hoạch hoặc giải quyết các vấn đề phức tạp.
• Thay đổi tính cách và cảm xúc: Dễ cáu kỉnh, buồn bã, lo lắng hoặc thậm chí có dấu hiệu trầm cảm.

Nếu những dấu hiệu trên xuất hiện thường xuyên và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của sa sút trí tuệ người cao tuổi, cần được đánh giá và can thiệp kịp thời.

>> Tham khảo: Sa Sút Trí Tuệ Ở Người Già – Nhận Biết Và Ảnh Hưởng

Nguyên Nhân Suy Giảm Nhận Thức Người Cao Tuổi

Suy giảm nhận thức là một trong những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người cao tuổi. Hiện tại chưa có kết luận về nguyên nhân suy giảm nhận thức người cao tuổi, các nghiên cứu tập trung vào tác nhân và yếu tố nguy cơ của bệnh lý này. Cùng tìm hiểu các tác nhân và yếu tố nguy cơ này trong nội dung sau.

Tuổi tuổi tác và lão hóa

Lão hóa là một trong những tác nhân hàng đầu gây suy giảm trí nhớ và khả năng nhận thức. Khi tuổi tác tăng lên, các tế bào thần kinh dần bị tổn thương và mất đi, làm giảm khả năng kết nối giữa các vùng não. Quá trình này diễn ra tự nhiên nhưng có thể bị đẩy nhanh nếu có các yếu tố nguy cơ khác đi kèm.

Bệnh Lý Nền

Bệnh Alzheimer là tác nhân phổ biến nhất của sa sút trí tuệ, chiếm khoảng 60-80% các trường hợp. Đây là một bệnh thoái hóa thần kinh tiến triển, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trí nhớ, tư duy và hành vi. 

Ngoài ra, các dạng sa sút trí tuệ khác như sa sút trí tuệ thể Lewy, sa sút trí tuệ do Parkinson cũng có thể gây ảnh hưởng đến chức năng nhận thức.

>> Tham khảo: Alzheimer Là Gì? Hiểu Nguyên Nhân Bệnh Sa Sút Trí Tuệ Này 

Không thể không kể đến những vấn đề liên quan đến mạch máu như huyết áp cao, tiểu đường và xơ vữa động mạch, đặc biệt là đột quỵ hoặc tổn thương vi mạch, đây là yếu tố nguy cơ gây giảm lưu lượng máu đến não, gây tổn thương tế bào thần kinh và dẫn đến suy giảm trí nhớ. 

Yếu tố di truyền

Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong nguy cơ suy giảm nhận thức và mắc các bệnh lý thần kinh ở người cao tuổi. Mặc dù suy giảm nhận thức không hoàn toàn do di truyền quyết định, nhưng nếu trong gia đình có người mắc các bệnh về thoái hóa thần kinh như Alzheimer hoặc Parkinson, nguy cơ mắc bệnh ở thế hệ sau sẽ cao hơn.

Trầm cảm và cô lập xã hội

Trầm cảm kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn gây tác động tiêu cực đến trí nhớ và chức năng nhận thức. Cô lập xã hội, thiếu sự giao tiếp và hoạt động tinh thần cũng có thể làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ. Những người cao tuổi sống một mình hoặc ít tham gia các hoạt động cộng đồng thường dễ mắc các vấn đề về trí tuệ hơn.

Thiếu hoạt động thể chất và trí tuệ

Ít vận động thể chất có thể làm giảm lưu lượng máu đến não, làm suy yếu các kết nối thần kinh. Tương tự, thiếu kích thích trí tuệ như đọc sách, học hỏi điều mới hoặc tham gia các hoạt động tư duy cũng làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ. Một lối sống ít vận động không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động tiêu cực đến chức năng não bộ.

>> Tham khảo: Hoạt Động Thể Chất Và Sức Khỏe Tinh Thần

Thiếu hụt dinh dưỡng

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe não bộ. Sự thiếu hụt các vitamin như B12, folate và omega-3 có thể làm suy giảm chức năng thần kinh, ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tư duy. Chế độ ăn không cân bằng hoặc kém dinh dưỡng lâu dài có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về nhận thức.

>> Tham khảo: Chế Độ Dinh  Dưỡng Và Sức Khỏe Tinh Thần 

Kết Luận Nguyên Nhân Suy Giảm Nhận Thức Người Cao Tuổi

Suy giảm nhận thức hay sa sút trí tuệ ở người cao tuổi không có kết luận về nguyên nhân, những việc nhận diện sớm các tác nhân và biểu hiện gây sa sút trí tuệ có thể giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình suy giảm nhận thức. Một chế độ ăn uống lành mạnh, hoạt động thể chất thường xuyên, duy trì tương tác xã hội và kiểm soát tốt các bệnh lý nền sẽ góp phần bảo vệ trí tuệ của người cao tuổi.

Nguồn tham khảo:

Müller, S., Preische, O., Sohrabi, H. R., Gräber, S., Jucker, M., Ringman, J. M., & Martins, R. N. (2018). Relationship between physical activity, cognition, and brain structure as measured by magnetic resonance imaging: A cross-sectional and longitudinal study. BMC Geriatrics, 18(1), 1-10. Link

Rathore, S., Chaudhary, J., Tong, B., & Bozkurt, S. (2024). Cerebral microbleeds: Association with cognitive decline and pathology build-up. arXiv preprint arXiv:2410.12809. Link