So Sánh Con Cái Trong Gia Đình Có Thể Tạo Ra Kết Quả Xấu

Một nghiên cứu mới từ Brigham Young University (BYU) đã phát hiện ra rằng niềm tin của cha mẹ về con cái - và việc cha mẹ so sánh con cái với người khác có thể phóng đại sự khác biệt giữa hai chủ thể của sự so sánh. 

"Niềm tin của cha mẹ về con cái của họ, không chỉ đơn thuần là về cách nuôi dạy con cái, mà nó còn có thể ảnh hưởng đến việc con cái họ trở thành người như thế nào.", giáo sư Alex Jensen tại Đại học BYU và đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu cho biết.

Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tâm lý Gia đình, tập trung vào đối tượng anh chị em và thành tích học tập. Jensen và đồng tác giả Susan McHale từ Penn State đã xem xét 388 anh chị em tuổi thiếu niên và cha mẹ của họ từ 17 khu học chánh ở một bang phía đông bắc. Các nhà nghiên cứu đã hỏi các bậc phụ huynh xem người con nào của họ học giỏi hơn ở trường. Phần lớn các bậc cha mẹ nghĩ rằng con đầu lòng học tốt hơn, mặc dù nhìn chung, thành tích của anh chị em khá giống nhau.

Niềm tin của cha mẹ về sự khác biệt giữa các con ruột không bị ảnh hưởng bởi điểm số trong quá khứ, nhưng điểm số trong tương lai của những đứa con của họ lại bị ảnh hưởng bởi niềm tin của chính cha mẹ chúng. Những đứa trẻ được cha mẹ tin là thông minh hơn sẽ có xu hướng làm tốt hơn trong tương lai. Những đứa trẻ mà cha mẹ cho là kém năng lực hơn có xu hướng học hành tương đối kém hơn vào năm sau. Cụ thể, niềm tin đó đã chuyển thành sự khác biệt và tạo ra khoảng cách điểm trung bình giữa những người tham gia nghiên cứu là 0,21.

Tham khảo: Mối quan hệ lành mạnh trong gia đình

"Khoảng cách điểm số này nghe có vẻ không nhiều," Jensen nói. “Nhưng theo thời gian, những tác động nhỏ đó có khả năng tạo ra khoảng cách lớn giữa những đứa con.”

Jensen cảnh báo về tình cảnh “con gà và quả trứng” ở đây. Cha mẹ có thể đã hình thành niềm tin của họ về sự thông minh của những đứa con từ những kinh nghiệm họ có trước đó. Vì vậy, khi cha mẹ so sánh con cái với nhau, điều đó có thể dựa trên sự khác biệt đã tồn tại trong nhiều năm.

Jensen nói: “Cha hoặc mẹ có thể nghĩ rằng anh cả thông minh hơn vì tại bất kỳ thời điểm nào những người anh, người chị cũng đều đang học những môn học phức tạp hơn ở trường. Người con lớn có thể đã học đọc học viết trước em mình và điều đó khiến cha mẹ nghĩ rằng chúng có khả năng hơn, và khi những đứa con đến độ tuổi thiếu niên, sự khác biệt nhỏ này trở nên lớn hơn. Cuối cùng, những đứa con sinh sau thường được coi là kém thông minh hơn và sẽ có xu hướng làm việc kém hơn so với anh chị của chúng.'

Một ngoại lệ trong nghiên cứu là khi đứa con đầu lòng là anh trai và đứa con thứ hai là em gái. Trong trường hợp đó, cha mẹ tin rằng em gái có năng lực học tập cao hơn.

Jensen nói: “Cha mẹ có xu hướng coi những người con hơn tuổi là những người có năng lực hơn, nhưng nhìn chung thì người anh ở trường lại không học giỏi hơn người em. Vì vậy, trong trường hợp đó, niềm tin của cha mẹ là không chính xác. Các bậc cha mẹ cũng có xu hướng nghĩ rằng con gái của họ có năng lực học tập cao hơn con trai của họ, và ít nhất là về điểm số. Điều đó lại có vẻ đúng.”

Vậy cha mẹ nên làm gì để giúp con cái thành công?

Jensen nói: “Thật khó để các bậc cha mẹ không chú ý hoặc không nghĩ về sự khác biệt giữa con cái của họ, bởi đó là điều tự nhiên. 'Nhưng để giúp tất cả trẻ em thành công, cha mẹ nên tập trung vào việc tìm hiểu những điểm mạnh của từng đứa con mình và cẩn thận khi so sánh con cái trước mặt chúng.

Nghiên cứu của Jensen được tài trợ bởi Viện Sức khỏe Trẻ em và Phát triển Con người Quốc gia.

Tài liệu do Đại học Brigham Young cung cấp. Lưu ý: Nội dung có thể được chỉnh sửa về phong cách và độ dài.

Tạp chí tham khảo:

Alexander C. Jensen, Susan M. McHale. What makes siblings different? The development of sibling differences in academic achievement and interests.. Journal of Family Psychology, 2015; 29 (3): 469 DOI: 10.1037/fam0000090

Nguồn: Science Daily - Parents' comparisons make siblings different