Đâu là phương pháp tốt nhất để nuôi dạy con cái?
Câu trả lời cho câu hỏi đã có từ rất lâu này đang là chủ đề được tranh luận sôi nổi - và có thể bạn biết người cho rằng cách của họ là tốt nhất.
Nhưng khi đứa trẻ chào đời, chắc chắn bạn chỉ cảm thấy mục đích chính của mình là để che chở con khỏi bất kỳ tác hại nào về mặT thực tế hoặc nhận thức có thể xảy đến với chúng.
Nhu cầu giữ cho con được an toàn và vui vẻ có thể là một phần lý do khiến cho phong cách nuôi dạy con cái của “cha mẹ trực thăng” thường bị chế giễu.
Mặc dù theo một số cách, các đặc điểm của phong cách này có vẻ như là một trong những cách tốt nhất để nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc, thành công, nhưng việc trở thành cha mẹ trực thăng đôi khi có thể phản tác dụng và gây hại nhiều hơn lợi.
Nhưng khi đứa trẻ chào đời, chắc chắn bạn chỉ cảm thấy mục đích chính của mình là để che chở con khỏi bất kỳ tác hại nào về mặT thực tế hoặc nhận thức có thể xảy đến với chúng.
Nhu cầu giữ cho con được an toàn và vui vẻ có thể là một phần lý do khiến cho phong cách nuôi dạy con cái của “cha mẹ trực thăng” thường bị chế giễu.
Mặc dù theo một số cách, các đặc điểm của phong cách này có vẻ như là một trong những cách tốt nhất để nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc, thành công, nhưng việc trở thành cha mẹ trực thăng đôi khi có thể phản tác dụng và gây hại nhiều hơn lợi.
Nuôi dạy con kiểu “trực thăng” là gì?
Cha mẹ nào cũng muốn con mình hạnh phúc và làm điều tốt cho bản thân. Vì vậy, khi có cơ hội, ai lại không chớp lấy để giúp cuộc sống của con mình dễ dàng hơn?
Đây là hành vi bản năng, nhưng một số bậc cha mẹ coi việc “hỗ trợ” ở một cấp độ khác và luôn ở xung quanh con như một chiếc trực thăng - do đó đã sinh ra thuật ngữ này.
Cách tốt nhất để mô tả việc nuôi dạy con cái kiểu trực thăng là “quá tham gia vào cuộc sống của một đứa trẻ”.
Trái ngược với cách nuôi dạy con cái kiểu trực thăng là cách nuôi dạy tự do, nơi sự độc lập và suy nghĩ cho bản thân được khuyến khích, cách nuôi dạy nơi giúp trẻ trải nghiệm mọi vấn đề từ đó không bao giờ cảm thấy bị tổn thương, đau đớn hoặc thất vọng.
Mặc dù việc nuôi dạy con cái kiểu trực thăng đã được thảo luận rộng rãi trong những năm gần đây, nhưng nó không phải là một thuật ngữ mới. Phép ẩn dụ lần đầu tiên được sử dụng trong một cuốn sách năm 1969 có tựa đề “Giữa cha mẹ và thanh thiếu niên” do Tiến sĩ Haim Ginott viết.
Đây là hành vi bản năng, nhưng một số bậc cha mẹ coi việc “hỗ trợ” ở một cấp độ khác và luôn ở xung quanh con như một chiếc trực thăng - do đó đã sinh ra thuật ngữ này.
Cách tốt nhất để mô tả việc nuôi dạy con cái kiểu trực thăng là “quá tham gia vào cuộc sống của một đứa trẻ”.
Trái ngược với cách nuôi dạy con cái kiểu trực thăng là cách nuôi dạy tự do, nơi sự độc lập và suy nghĩ cho bản thân được khuyến khích, cách nuôi dạy nơi giúp trẻ trải nghiệm mọi vấn đề từ đó không bao giờ cảm thấy bị tổn thương, đau đớn hoặc thất vọng.
Mặc dù việc nuôi dạy con cái kiểu trực thăng đã được thảo luận rộng rãi trong những năm gần đây, nhưng nó không phải là một thuật ngữ mới. Phép ẩn dụ lần đầu tiên được sử dụng trong một cuốn sách năm 1969 có tựa đề “Giữa cha mẹ và thanh thiếu niên” do Tiến sĩ Haim Ginott viết.
Cách nuôi dạy kiểu trực thăng
Cho dù đó là đứng bên cạnh khi con làm bài tập về nhà, hay chạy theo con mỗi khi chúng đạp xe, việc nuôi dạy con kiểu trực thăng có nhiều hình thức.
Một số người nghĩ rằng nó chỉ ảnh hưởng đến thanh thiếu niên và sinh viên đại học, nhưng nó có thể bắt đầu ở độ tuổi sớm hơn nhiều và tiếp tục đến tuổi trưởng thành. Dưới đây là cái nhìn về việc nuôi dạy con cái kiểu trực thăng ở các giai đoạn khác nhau trong cuộc đời.
Một số người nghĩ rằng nó chỉ ảnh hưởng đến thanh thiếu niên và sinh viên đại học, nhưng nó có thể bắt đầu ở độ tuổi sớm hơn nhiều và tiếp tục đến tuổi trưởng thành. Dưới đây là cái nhìn về việc nuôi dạy con cái kiểu trực thăng ở các giai đoạn khác nhau trong cuộc đời.
Trẻ mới biết đi
• cố gắng ngăn chặn việc con bị ngã dù là nhỏ nhất hoặc tránh những rủi ro phù hợp với lứa tuổi
• không bao giờ để trẻ chơi một mình
• liên tục hỏi giáo viên mầm non về con
• không khuyến khích sự độc lập phù hợp với sự phát triển của con
• không bao giờ để trẻ chơi một mình
• liên tục hỏi giáo viên mầm non về con
• không khuyến khích sự độc lập phù hợp với sự phát triển của con
Tiểu học
• trao đổi với ban giám hiệu nhà trường để đảm bảo rằng trẻ có một giáo viên tốt nhất.
• chọn bạn cho con
• ghi danh con vào các hoạt động mà không cần chỉ tiêu
• làm bài tập về nhà hoặc các đề tài ở trường cho con
• từ chối để đứa trẻ tự giải quyết vấn đề
• chọn bạn cho con
• ghi danh con vào các hoạt động mà không cần chỉ tiêu
• làm bài tập về nhà hoặc các đề tài ở trường cho con
• từ chối để đứa trẻ tự giải quyết vấn đề
Tuổi dậy thì
• không để con tự đưa ra quyết định phù hợp với mình
• tham gia quá nhiều vào công việc học tập và các hoạt động ngoại khóa của con để bảo vệ con khỏi thất bại hoặc thất vọng
• liên hệ với giáo viên khi con bị điểm thấp
• can thiệp vào những bất đồng với bạn bè, đồng nghiệp và các mối quan hệ khác
• tham gia quá nhiều vào công việc học tập và các hoạt động ngoại khóa của con để bảo vệ con khỏi thất bại hoặc thất vọng
• liên hệ với giáo viên khi con bị điểm thấp
• can thiệp vào những bất đồng với bạn bè, đồng nghiệp và các mối quan hệ khác
Nguyên nhân khiến cha mẹ dạy con kiểu “trực thăng”
Việc nuôi dạy con cái kiểu trực thăng có nhiều nguyên nhân khác nhau và đôi khi, có những vấn đề sâu xa ở gốc rễ của phong cách này. Biết được điều này có thể giúp bạn hiểu lý do tại sao ai đó (hoặc chính bạn) lại có cảm giác muốn tham gia quá mức vào cuộc sống của con cái. Các nguyên nhân có thể bao gồm:
Lo lắng cho tưởng lai của con
Một số bậc cha mẹ tin tưởng rằng những gì con họ làm hôm nay có ảnh hưởng rất lớn đến tương lai của chúng, và nuôi dạy kiểu trực thăng được coi là một cách để ngăn chặn những khó khăn trong cuộc sống sau này của chúng.
Một đứa trẻ bị điểm thấp, bị loại khỏi một đội thể thao hoặc không được vào trường đại học mà chúng lựa chọn có thể làm dấy lên nỗi sợ hãi về sự không chắc chắn về tương lai của chúng.
Một đứa trẻ bị điểm thấp, bị loại khỏi một đội thể thao hoặc không được vào trường đại học mà chúng lựa chọn có thể làm dấy lên nỗi sợ hãi về sự không chắc chắn về tương lai của chúng.
Lo lắng
Một số cha mẹ trở nên lo lắng và suy sụp về mặt cảm xúc khi thấy con mình bị tổn thương hoặc thất vọng, vì vậy họ sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để ngăn điều này xảy ra.
Nhưng điều họ có thể không nhận ra là tổn thương và thất vọng là một phần của cuộc sống, giúp một đứa trẻ trưởng thành và kiên cường hơn. Ngay cả bản thân người lớn chúng ta cũng có thể dễ dàng nhận ra những tình huống khó khăn trong cuộc sống khiến con người ta trở nên mạnh mẽ hơn
Nhưng điều họ có thể không nhận ra là tổn thương và thất vọng là một phần của cuộc sống, giúp một đứa trẻ trưởng thành và kiên cường hơn. Ngay cả bản thân người lớn chúng ta cũng có thể dễ dàng nhận ra những tình huống khó khăn trong cuộc sống khiến con người ta trở nên mạnh mẽ hơn
Kỳ vọng
Việc nuôi dạy con kiểu trực thăng cũng có thể nảy sinh khi cha mẹ cảm thấy thành tích của con khiến họ “nở mày nở mặt”. Phụ huynh cho rằng thành công của con chứng minh họ là một người cha người mẹ tốt.
Đền bù quá mức
Có thể cha mẹ trực thăng không cảm nhận được tình cảm và sự bảo vệ của cha mẹ mình trước đó nên họ cho rằng con cái mình cũng cảm thấy như vậy. Đây là một cảm giác hoàn toàn bình thường và thậm chí là đáng khen ngời. Tuy nhiên trong một số gia đình, cha mẹ lại đi quá đà và dành cho con mình quá nhiều sự giám sát.
Áp lực bạn bè
Áp lực bạn bè không chỉ là vấn đề thời thơ ấu - nó còn ảnh hưởng đến người lớn. Vì vậy, những bậc cha mẹ xung quanh mình với những bậc cha mẹ trực thăng có thể cảm thấy áp lực khi bắt chước phong cách nuôi dạy con cái này, vì sợ rằng những người khác sẽ nghĩ rằng họ không đủ tốt nếu họ không làm như vậy.
Lợi ích của việc dạy con theo kiểu trực thăng
Câu hỏi đáng giá triệu đô: Nuôi dạy con bằng máy bay trực thăng có lợi không?
Ở một mức độ nào đó, cách nuôi dạy này có thể có lợi, ít nhất là đối với phụ huynh.
Đó là một phong cách nuôi dạy con cái hiện đại gây tranh cãi, nhưng thực tế đã có nghiên cứu cho thấy rằng những bậc cha mẹ có liên quan nhiều đến cuộc sống của con cái họ sẽ được hưởng hạnh phúc và ý nghĩa lớn hơn trong cuộc sống của chúng.
Tuy nhiên, lợi ích của việc nuôi dạy con cái của cha mẹ trực thang có thể không đến với trẻ em.
Trong khi một số bậc cha mẹ lơ là để tạo lợi thế cho con mình, thì một nghiên cứu khác cho thấy rằng sự tham gia thường xuyên có thể khiến một số trẻ gặp khó khăn hơn ở trường và xa hơn.
Kết quả của việc nuôi dạy con kiểu trực thăng?
Mặc dù một số bậc cha mẹ coi việc nuôi dạy con cái kiểu trực thăng là một điều tốt, nhưng nó có thể phản tác dụng và khiến đứa trẻ không thể phát triển sự tự tin và tự tôn của bản thân.
Đó là bởi vì khi lớn lên, họ có thể nghi ngờ khả năng của chính mình vì họ chưa bao giờ phải tự mình tìm kiếm bất cứ điều gì. Họ có thể cảm thấy rằng cha mẹ không tin tưởng để họ tự quyết định và thậm chí là bắt đầu đặt câu hỏi liệu họ có được trang bị để quản lý cuộc sống của chính mình hay không.
Cảm giác thiếu tự tin và đánh giá thấp bản thân có thể trở nên tồi tệ đến mức dẫn đến các vấn đề khác, như lo lắng và trầm cảm. Và những cảm giác này không đơn giản biến mất chỉ vì một đứa trẻ lớn lên.
Rất khó để tiến hành nghiên cứu vì cụm từ "nuôi dạy con kiểu trực thăng" không phải là thuật ngữ chính thức về y tế hoặc tâm lý.
Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2014 đánh giá tác động của phong cách này đối với sinh viên đại học cho thấy rằng những sinh viên được nuôi dưỡng bởi những người được gọi là cha mẹ trực thăng có nhiều khả năng phải dùng thuốc điều trị lo âu và trầm cảm. Tuy nhiên, nghiên cứu còn hạn chế vì nó đề cập đến một nhóm dân số khá hẹp ở Thổ Nhĩ Kỳ, chủ yếu là nữ.
Ngoài ra còn có nguy cơ trẻ phát triển các vấn đề về quyền lợi khi chúng tin rằng chúng xứng đáng được hưởng một số đặc quyền nhất định, thường là kết quả của việc luôn nhận được những gì chúng muốn. Họ lớn lên với niềm tin rằng thế giới sẽ quay lưng lại với họ.
Một số trẻ em có hành động chống đối hoặc trở nên thù địch khi chúng cảm thấy cha mẹ đang cố gắng kiểm soát quá nhiều cuộc sống của chúng. Một số khác thì lớn lên với kỹ năng đối phó kém. Bởi vì họ không học cách đối mặt với thất bại hoặc thất vọng khi học tiểu học, trung học hoặc đại học, họ cũng có thể thiếu các kỹ năng giải quyết xung đột.
Ở một mức độ nào đó, cách nuôi dạy này có thể có lợi, ít nhất là đối với phụ huynh.
Đó là một phong cách nuôi dạy con cái hiện đại gây tranh cãi, nhưng thực tế đã có nghiên cứu cho thấy rằng những bậc cha mẹ có liên quan nhiều đến cuộc sống của con cái họ sẽ được hưởng hạnh phúc và ý nghĩa lớn hơn trong cuộc sống của chúng.
Tuy nhiên, lợi ích của việc nuôi dạy con cái của cha mẹ trực thang có thể không đến với trẻ em.
Trong khi một số bậc cha mẹ lơ là để tạo lợi thế cho con mình, thì một nghiên cứu khác cho thấy rằng sự tham gia thường xuyên có thể khiến một số trẻ gặp khó khăn hơn ở trường và xa hơn.
Kết quả của việc nuôi dạy con kiểu trực thăng?
Mặc dù một số bậc cha mẹ coi việc nuôi dạy con cái kiểu trực thăng là một điều tốt, nhưng nó có thể phản tác dụng và khiến đứa trẻ không thể phát triển sự tự tin và tự tôn của bản thân.
Đó là bởi vì khi lớn lên, họ có thể nghi ngờ khả năng của chính mình vì họ chưa bao giờ phải tự mình tìm kiếm bất cứ điều gì. Họ có thể cảm thấy rằng cha mẹ không tin tưởng để họ tự quyết định và thậm chí là bắt đầu đặt câu hỏi liệu họ có được trang bị để quản lý cuộc sống của chính mình hay không.
Cảm giác thiếu tự tin và đánh giá thấp bản thân có thể trở nên tồi tệ đến mức dẫn đến các vấn đề khác, như lo lắng và trầm cảm. Và những cảm giác này không đơn giản biến mất chỉ vì một đứa trẻ lớn lên.
Rất khó để tiến hành nghiên cứu vì cụm từ "nuôi dạy con kiểu trực thăng" không phải là thuật ngữ chính thức về y tế hoặc tâm lý.
Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2014 đánh giá tác động của phong cách này đối với sinh viên đại học cho thấy rằng những sinh viên được nuôi dưỡng bởi những người được gọi là cha mẹ trực thăng có nhiều khả năng phải dùng thuốc điều trị lo âu và trầm cảm. Tuy nhiên, nghiên cứu còn hạn chế vì nó đề cập đến một nhóm dân số khá hẹp ở Thổ Nhĩ Kỳ, chủ yếu là nữ.
Ngoài ra còn có nguy cơ trẻ phát triển các vấn đề về quyền lợi khi chúng tin rằng chúng xứng đáng được hưởng một số đặc quyền nhất định, thường là kết quả của việc luôn nhận được những gì chúng muốn. Họ lớn lên với niềm tin rằng thế giới sẽ quay lưng lại với họ.
Một số trẻ em có hành động chống đối hoặc trở nên thù địch khi chúng cảm thấy cha mẹ đang cố gắng kiểm soát quá nhiều cuộc sống của chúng. Một số khác thì lớn lên với kỹ năng đối phó kém. Bởi vì họ không học cách đối mặt với thất bại hoặc thất vọng khi học tiểu học, trung học hoặc đại học, họ cũng có thể thiếu các kỹ năng giải quyết xung đột.
Cách tránh việc nuôi dạy con cái kiểu trực thăng
Việc nới lỏng kiểm soát có thể khó khăn, nhưng điều này không làm giảm đi tình yêu thương cha mẹ đối với con cái. Bạn có thể cho trẻ thấy rằng bạn luôn ở đó mà không cần giải quyết tất cả các vấn đề của chúng cho chúng.
Dưới đây là cách thoát khỏi sự tự do và khuyến khích sự độc lập của con bạn:
• Thay vì tập trung vào việc luôn ở canh con, hãy nghĩ về những tác động lâu dài có thể có của việc nuôi dạy con kiểu trực thăng. Hãy tự hỏi bản thân, tôi muốn con tôi luôn dựa vào tôi để sửa chữa mọi thứ, hay tôi muốn chúng phát triển các kỹ năng sống?
• Nếu con bạn đủ lớn để tự làm một việc gì đó, để chúng tự làm và cha mẹ hãy ngừng can thiệp. Điều này có thể bao gồm những việc nhỏ như buộc dây giày, dọn dẹp phòng hoặc chọn quần áo cho con.
• Để trẻ tự đưa ra quyết định phù hợp với lứa tuổi. Cho phép trẻ tiểu học chọn hoạt động ngoại khóa hoặc sở thích ưa thích của chúng, và để trẻ lớn hơn chọn lớp học.
• Sau khi con bạn có bất đồng với bạn bè, đồng nghiệp hoặc sếp, đừng xen vào giữa hoặc cố gắng sửa chữa nó. Dạy họ kỹ năng tự giải quyết xung đột.
• Cho phép con bạn thất bại. Chúng tôi biết điều này là khó. Nhưng việc này sẽ dạy con cách đối mặt với sự thất vọng.
• Dạy các con các kỹ năng sống như nấu ăn, dọn dẹp, giặt giũ, cách tương tác và nói chuyện với giáo viên.
Dưới đây là cách thoát khỏi sự tự do và khuyến khích sự độc lập của con bạn:
• Thay vì tập trung vào việc luôn ở canh con, hãy nghĩ về những tác động lâu dài có thể có của việc nuôi dạy con kiểu trực thăng. Hãy tự hỏi bản thân, tôi muốn con tôi luôn dựa vào tôi để sửa chữa mọi thứ, hay tôi muốn chúng phát triển các kỹ năng sống?
• Nếu con bạn đủ lớn để tự làm một việc gì đó, để chúng tự làm và cha mẹ hãy ngừng can thiệp. Điều này có thể bao gồm những việc nhỏ như buộc dây giày, dọn dẹp phòng hoặc chọn quần áo cho con.
• Để trẻ tự đưa ra quyết định phù hợp với lứa tuổi. Cho phép trẻ tiểu học chọn hoạt động ngoại khóa hoặc sở thích ưa thích của chúng, và để trẻ lớn hơn chọn lớp học.
• Sau khi con bạn có bất đồng với bạn bè, đồng nghiệp hoặc sếp, đừng xen vào giữa hoặc cố gắng sửa chữa nó. Dạy họ kỹ năng tự giải quyết xung đột.
• Cho phép con bạn thất bại. Chúng tôi biết điều này là khó. Nhưng việc này sẽ dạy con cách đối mặt với sự thất vọng.
• Dạy các con các kỹ năng sống như nấu ăn, dọn dẹp, giặt giũ, cách tương tác và nói chuyện với giáo viên.
Với bất kỳ phong cách nuôi dạy con nào, điều quan trọng là phải cân nhắc xem nó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến con bạn bây giờ và trong tương lai.
Tất nhiên, mỗi bậc cha mẹ tại một số điểm sẽ có kinh nghiệm nuôi dạy để cuộc sống của con họ dễ dàng hơn. Vấn đề là khi việc nuôi dạy con bằng phương pháp trực thăng trở thành một điều thường xuyên sẽ cản trở sự phát triển lành mạnh của con.
Nếu bạn đang “nuôi dạy con kiểu trực thăng”, bạn có thể không biết về điều đó và chắc chắn bạn muốn những gì tốt nhất cho con mình. Vì vậy, hãy nghĩ về người mà bạn muốn họ trở thành và dựa vào kết quả nuôi dạy con theo phương pháp này của mọi người xung quanh để có kinh nghiệm. Bạn có thể thấy rằng lùi lại sẽ giảm bớt gánh nặng trên vai bạn, cũng như con cái.