Công Cụ Đánh Giá Rối Loạn Phổ Tự Kỷ: ADOS-2 Tại Viện Tâm Lý Việt Pháp

Các triệu chứng của ASD rất đa dạng với một phổ rộng với mức độ từ rất nhẹ đến rất nặng khiến cho việc chẩn đoán chính xác luôn là một thách thức. Để hỗ trợ quá trình này, các chuyên gia tâm lý cần sử dụng nhiều công cụ đánh giá khác nhau. Trong đó, Lịch trình Quan sát Chẩn đoán Tự kỷ ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition) được công nhận rộng rãi là một trong những công cụ đánh giá rối loạn phổ tự kỷ đáng tin cậy nhất hiện nay.

Rối loạn phổ tự kỷ (Autism Spectrum Disorder hay ASD) là một dạng rối loạn phát triển thần kinh ảnh hưởng đến các hoạt động chức năng của người mắc. Rối loạn phổ tự kỷ đặc trưng với sự suy yếu về khả năng giao tiếp, tương tác xã hội, sở thích hạn hẹp và hành vi mang tính lặp lại, rập khuôn. Trẻ em và người lớn mắc tự kỷ có thể gặp khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc, duy trì hội thoại và thích nghi với môi trường xung quanh.

>> Tham khảo: Tự Kỷ Là Gì? Tổng Quan Về Rối Loạn Phổ Tự Kỷ

Việc chẩn đoán sớm có vai trò vô cùng quan trọng, giúp trẻ nhận được sự can thiệp kịp thời, nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, do các triệu chứng của ASD rất đa dạng với một phổ rộng chia thành 3 mức độ, từ rất nhẹ đến rất nặng, chẩn đoán chính xác luôn là một thách thức. Để hỗ trợ quá trình này, các chuyên gia tâm lý sử dụng nhiều công cụ đánh giá khác nhau.

Trong đó, Lịch trình Quan sát Chẩn đoán Tự kỷ ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule, Second Edition) là một trong những công cụ hỗ trợ chẩn đoán đáng tin cậy nhất hiện nay.

ADOS-2 Là Gì?

ADOS-2 là một thang đo quan sát chuẩn hóa được thiết kế đặc biệt để đánh giá các hành vi liên quan đến rối loạn phổ tự kỷ. Công cụ này dựa trên những tình huống tương tác có cấu trúc để đánh giá mức độ nghiêm trọng của các dấu hiệu ASD.

ADOS-2 bao gồm nhiều mô-đun khác nhau, phù hợp với từng độ tuổi và mức độ phát triển của trẻ. Khi thực hiện đánh giá bằng thang đo tự kỷ ADOS-2, các chuyên gia sẽ quan sát và ghi chép lại các thông tin như:

• Kỹ năng giao tiếp: Trẻ có thể sử dụng ngôn ngữ và cử chỉ để diễn đạt nhu cầu, cảm xúc phù hợp với độ tuổi phát triển hay không?
• Khả năng tương tác xã hội: Trẻ có thể duy trì cuộc trò chuyện, đáp lại sự giao tiếp từ người khác tương ứng với độ tuổi của mình hay không?
• Hành vi bất thường: Trẻ có các biểu hiện và hành vi định hình, rập khuôn, lặp đi lặp lại, có tính nghi thức (chẳng hạn như bắt buộc phải theo thói quen của trẻ), sở thích hạn chế nhưng luôn bị thu hút, hoặc có các phản ứng không điển hình với môi trường xung quanh không?

>> Tham khảo: Rối Loạn Phổ Tự Kỷ Ở Trẻ Em

Tại Sao ADOS-2 Là Công Cụ Quan Trọng Trong Chẩn Đoán Tự Kỷ?

Thang đo tự kỷ ADOS-2 được đánh giá là một trong những công cụ đánh giá rối loạn phổ tự kỷ có độ tin cậy cao nhờ vào các đặc điểm sau:

• Tính chính xác cao: ADOS-2 giúp phân biệt ASD với các rối loạn phát triển khác, hạn chế sai sót trong chẩn đoán.
• Phạm vi áp dụng rộng rãi: Công cụ này có thể sử dụng cho trẻ từ 12 tháng tuổi đến người trưởng thành, cho phép đánh giá ở nhiều độ tuổi và mức độ phát triển khác nhau.
• Hỗ trợ xây dựng kế hoạch can thiệp: Kết quả đánh giá không chỉ xác nhận hoặc loại trừ chẩn đoán tự kỷ mà còn cung cấp thông tin quan trọng giúp xây dựng kế hoạch can thiệp phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, khi kết hợp ADOS-2 với các công cụ chẩn đoán khác như phỏng vấn phụ huynh, đánh giá hành vi, tỷ lệ chẩn đoán chính xác được nâng cao đáng kể.

Quy Trình Đánh Giá Rối Loạn Phổ Tự Kỷ Bằng ADOS-2 Tại Viện Tâm lý Việt – Pháp

Tại Viện Tâm lý Việt – Pháp, chúng tôi áp dụng quy trình đánh giá bài bản, kết hợp nhiều phương pháp nhằm đảm bảo tính chính xác và toàn diện:

🔹 Bước 1: Phỏng vấn phụ huynh

• Thu thập thông tin về lịch sử phát triển của trẻ và các thành viên trong gia đình.
• Đánh giá các dấu hiệu tự kỷ qua quan sát của gia đình và giáo viên.

🔹 Bước 2: Quan sát và đánh giá bằng ADOS-2

• Trẻ tham gia vào các hoạt động được thiết kế theo thang đo ADOS-2.
• Chuyên gia theo dõi phản ứng, hành vi và mức độ tương tác của trẻ.

🔹 Bước 3: Diễn giải kết quả và báo cáo đánh giá

• Kết quả ADOS-2 được phân tích kỹ lưỡng để đưa ra kết luận chính xác.
• Phụ huynh nhận báo cáo chi tiết về tình trạng của trẻ và hướng can thiệp phù hợp.

🔹 Bước 4: Tư vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ

• Chuyên gia tư vấn về các phương pháp can thiệp phù hợp cho từng trẻ.
• Hướng dẫn phụ huynh và giáo viên cách hỗ trợ trẻ trong cuộc sống hàng ngày.

Lợi Ích Của Việc Đánh Giá Tự Kỷ Sớm Bằng ADOS-2

Việc phát hiện rối loạn phổ tự kỷ từ sớm đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sự phát triển của trẻ. ADOS-2 là một trong những công cụ giúp chẩn đoán chính xác, hỗ trợ phụ huynh và chuyên gia đưa ra các kế hoạch can thiệp kịp thời, hiệu quả. Những lợi ích cụ thể khi sử dụng ADOS-2 trong đánh giá sớm bao gồm:

Giúp phát hiện sớm các dấu hiệu tự kỷ, tăng cơ hội can thiệp kịp thời.

Rối loạn phổ tự kỷ thường có những biểu hiện từ rất sớm, nhưng không phải lúc nào cũng dễ nhận ra, đặc biệt là với những trường hợp có triệu chứng nhẹ. Nhờ vào ADOS-2, các chuyên gia có thể:

• Phát hiện những dấu hiệu tự kỷ ngay từ giai đoạn đầu đời (từ 12 tháng tuổi trở lên).
• Đánh giá mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng tự kỷ, từ nhẹ đến nặng.
• Xác định được khả năng giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi đặc trưng của trẻ, ngay cả khi trẻ chưa có ngôn ngữ.

Việc phát hiện sớm giúp trẻ có cơ hội tham gia các chương trình can thiệp sớm, từ đó cải thiện khả năng học tập, giao tiếp và hòa nhập xã hội trong tương lai.

>> Tham khảo: Can Thiệp Sớm Để Giúp Con Có Sự Phát Triển Tốt Nhất

Cung cấp thông tin khoa học và khách quan, giúp phụ huynh hiểu rõ tình trạng của con.

Một trong những khó khăn lớn nhất của phụ huynh có con mắc ASD là sự hoang mang và thiếu thông tin chính xác về tình trạng của con. ADOS-2 giúp đưa ra một đánh giá khách quan, dựa trên dữ liệu khoa học thay vì chỉ dựa vào quan sát chủ quan. Cụ thể:

• Kết quả ADOS-2 giúp phân biệt tự kỷ với các rối loạn phát triển khác như rối loạn ngôn ngữ, chậm phát triển trí tuệ hoặc rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).
• Phụ huynh có cơ sở rõ ràng để đưa ra quyết định về các phương pháp giáo dục và can thiệp phù hợp với trẻ.

Tạo nền tảng vững chắc để lập kế hoạch giáo dục và trị liệu phù hợp.

Mỗi trẻ có một mức độ và biểu hiện tự kỷ khác nhau, do đó cần có kế hoạch can thiệp cá nhân hóa. ADOS-2 không chỉ giúp chẩn đoán mà còn định hướng kế hoạch giáo dục – trị liệu phù hợp với từng trẻ.

Trong quá trình đánh giá trẻ với ADOS-2, người đánh giá không chỉ xác định được các khó khăn mà còn có thể nhận ra được một số điểm mạnh của trẻ, điều này giúp có thêm thông tin cho việc phát triển và triển khai kế hoạch can thiệp hiệu quả.

>> Tham khảo: Não Bộ Trẻ Phát Triển Đến 90% Trong Giai Đoạn Ấu Thơ

Giúp giảm áp lực cho phụ huynh, nhờ có hướng đi rõ ràng và được tư vấn bởi chuyên gia.

Nuôi dạy một trẻ mắc tự kỷ có thể là một hành trình đầy thử thách đối với gia đình. Tuy nhiên, khi có kết quả đánh giá từ ADOS-2, phụ huynh sẽ không còn cảm thấy mơ hồ, hoang mang hay lo lắng quá mức. Thay vào đó, phụ huynh sẽ:

• Xác định được các yếu tố nguy cơ gây ra tự kỷ giúp cha mẹ giảm bớt cảm giác tội lỗi hoặc trách móc bản thân.
• Có hướng đi rõ ràng, từ đó giúp phụ huynh tự tin hơn trong việc hỗ trợ con.
• Nhận được sự đồng hành từ đội ngũ chuyên gia tâm lý, giúp phụ huynh không còn đơn độc trong hành trình nuôi dạy con.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, trẻ được phát hiện và can thiệp sớm trước 3 tuổi có khả năng cải thiện đáng kể về giao tiếp, kỹ năng xã hội và khả năng học tập so với trẻ được phát hiện muộn. Nhìn chung, đánh giá sớm bằng ADOS-2 mang lại nhiều lợi ích không chỉ cho trẻ mà còn cho gia đình và cộng đồng.

Chương Trình Đào Tạo: Công Cụ Đánh Giá Tự Kỷ ADOS-2| Thực Hành Đánh Giá Và Diễn Giải Kết Quả (Sắp ra mắt)

Chương trình đào tạo củng cố các khái niệm chính về lâm sàng và chẩn đoán tự kỷ, chủ yếu ở trẻ em và thanh thiếu niên, dựa trên những kiến thức mới nhất về phát triển tâm lý, các hệ thống phân loại quốc tế hiện nay, cũng như các khuyến nghị về thực hành đến từ Cơ quan Y tế Pháp (Haute Autorité de Santé – HAS, Paris) và Trung tâm chiến lược quốc gia Pháp về tự kỷ và rối loạn phát triển thần kinh (2023).

Nội dung chính:

●      Tổng quan về ADOS-2

●      Kỹ thuật và cách sử dụng thành thạo công cụ

●      Diễn giải dữ liệu và viết báo cáo đánh giá

Đặc biệt, học viên đáp ứng các điều kiện sau sẽ được cấp Chứng chỉ APPEA (Hiệp hội Tâm lý học Trẻ em và Vị thành niên Pháp ngữ) và Chứng nhận của Viện Tâm lý Việt – Pháp.

Lịch trình khóa học:

●      Ngày khai giảng: 14/06/2025

●      Thời gian học:

• Ngày 14/06/2025: 8h30-12h00 & 13h30-17h00

• Ngày 15/06/2025: 8h30-12h00 & 13h30-17h00

●      Hình thức tổ chức: Trực tiếp tại Viện Tâm lý Việt Pháp (Hà Nội) và trực tuyến qua Zoom

●      Ngôn ngữ: Tiếng Pháp (có phiên dịch Tiếng Việt)

Quý anh chị quan tâm khóa học đăng ký qua Hotline 0912.012.684 (Zalo 24/7) để cập nhật thông tin và nhận những ưu đãi hấp dẫn.

Tài liệu tham khảo:

Hong JS, Singh V, Kalb L, Reetzke R, Ludwig NN, Pfeiffer D, Holingue C, Menon D, Lu Q, Ashkar A, Landa R. Replication study for ADOS-2 cut-offs to assist evaluation of autism spectrum disorder. Autism Res. 2022 Nov;15(11):2181-2191. doi: 10.1002/aur.2801. Epub 2022 Sep 2. PMID: 36054678; PMCID: PMC10246880.

Lebersfeld JB, Swanson M, Clesi CD, O’Kelley SE. Systematic Review and Meta-Analysis of the Clinical Utility of the ADOS-2 and the ADI-R in Diagnosing Autism Spectrum Disorders in Children. J Autism Dev Disord. 2021 Nov;51(11):4101-4114. doi: 10.1007/s10803-020-04839-z. Epub 2021 Jan 21. PMID: 33475930.