Vậy làm thế nào bạn có thể xác định được liệu bạn có đang bao bọc con quá mức? Những hậu quả tiềm ẩn là gì? Và, quan trọng nhất, làm thế nào để bạn có thể ngăn chặn việc bao bọc con quá mức – những hành động mà bạn vẫn nghĩ là thể hiện cho tình yêu thương lớn lao?

Thế Nào Là Bao Bọc Con Quá Mức?

Các bậc cha mẹ bảo bọc quá mức tìm cách che chở cho con cái họ khỏi những nỗi đau về thể xác, tinh thần hoặc tình cảm. Họ muốn đảm bảo rằng con cái của họ thành công, vì vậy họ có thể lót đường cho con đi hoặc giúp con xoa dịu khỏi những va chạm của cuộc sống hàng ngày.

Chúng ta vẫn nghĩ đó là do cha mẹ thương con, nhưng trên thực tế, nó hoàn toàn ngược lại.

Về cơ bản, những gì cha mẹ làm cho con khi bao bọc con quá mức – đều là những việc làm với ý tốt. Cha mẹ luôn muốn những gì tốt nhất cho con mình – ngay cả khi điều đó có khó khăn đi chăng nữa. 

Một số ví dụ về việc bao bọc con quá mức dưới đây sẽ giúp bạn hình dung về kiểu nuôi dạy này: 

Cha Mẹ Quá Thận Trọng

Một đứa trẻ mới biết đi và nó còn chưa vững vàng trên đôi chân của mình. Thật khó chịu khi nhìn đứa con của bạn lạch bạch, rồi không lường trước được những cú ngã để rồi lại la lên và khóc.

Cha mẹ muốn tham gia và tạo điều kiện để con đi vững vàng hơn, đó là điều bình thường. Tuy nhiên, liên tục làm nản lòng hoặc ngăn cản con tập đi có thể cản trở sự tiến bộ của chúng. Hơn nữa, nó có thể khiến con lo lắng về khả năng mới có của nó – hoặc lo lắng về việc thiếu khả năng đó. 

Hình thức nuôi dạy con quá bao bọc này có thể lặp đi lặp lại, khi con bạn trèo lên bục cao ở sân chơi hoặc đòi học cách sử dụng kéo. Bao bọc con, hay “bảo vệ” con khỏi những rủi ro này có thể khiến con khó có thể đối mặt với những thách thức và xây dựng sự tự tin cũng như nhận thức về năng lực bản thân.

Cha Mẹ Bao Biện Cho Con Mình

Bao biện cho thành tích kém của trẻ trong bài kiểm tra và yêu cầu giáo viên cho làm lại là một ví dụ khác về xu hướng bảo vệ con quá mức. Thay vì để đứa trẻ học hỏi từ thất bại, cho chúng một cơ hội khác thì việc bao biện cho con sẽ tạo điều kiện và kéo dài những thói quen xấu ở con.

Bạn có thể thấy mình đang bảo vệ hành vi sai trái hoặc lỗi lầm của con mình trước bạn bè, gia đình hoặc bất kỳ ai chỉ trích con bạn. Ý tưởng về việc họ thất bại hoặc mắc sai lầm có thể là nguồn gốc của sự khó chịu, thậm chí là sợ hãi. Những thất bại của con có thể giống như sự phản ánh chính những thất bại của người làm cha mẹ, vì vậy mà bạn sẽ luôn sẵn sàng đưa ra lý do và lời giải thích.

Cha Mẹ Ra Quyết Định Hộ Con

Điều quan trọng là để trẻ em trải nghiệm và thử những điều mới. Bạn có thể sợ con mình không đủ giỏi trong việc theo đuổi một điều mới hoặc chúng đang lãng phí cơ hội để tỏa sáng trong một lĩnh vực mà chúng đã xuất sắc.

Cùng với các lựa chọn về việc phải làm, bạn có thể lo lắng về việc con sẽ làm các công việc với ai. Bạn có thể muốn những người con tương tác là những người bạn “phù hợp”. Bạn có thể cảm thấy bản thân được chứng thực bởi những thành tích của con bạn và cảm thấy hài lòng khi thấy con bạn xuất sắc và phù hợp.

Dấu Hiệu Cha Mẹ Bao Bọc Con Quá Mức

Cha mẹ bao bọc con quá mức là một phạm trù nuôi dạy con cái khá rộng rãi; một số có thể do sợ con bị thương trong khi những người khác có thể lo lắng con họ sẽ không thành công nếu không có sự quan tâm thường xuyên của họ.

Dưới đây là một vài dấu hiệu cho thấy việc bao bọc con quá mức.

Kiểm Soát Các Lựa Chọn

Nếu bạn thường xuyên đưa ra các quyết định lớn và nhỏ cho con mình mà không cho phép chúng tự suy nghĩ về các lựa chọn, bạn có thể là một bậc cha mẹ bảo vệ con quá mức.

Điều quan trọng là cho trẻ em không gian để tự cân nhắc các lựa chọn. Tất nhiên, bạn có thể khuyên đứa trẻ nhưng cuối cùng, điều cần nhất là khuyến khích con mình trở thành những người suy nghĩ độc lập với những ý kiến ​​tự tin của riêng mình.

Là Nơi Để Tìm Về Khi Thất Bại

Trẻ em rất kiên cường, nhưng chỉ khi chúng ta cho chúng cơ hội để phục hồi. Thành công là điều tuyệt vời, nhưng trẻ em sẽ không thực sự phát triển cho đến khi chúng học cách vượt qua những thất bại hàng ngày.

Phản Ứng Quá Mức Với Thất Bại Của Con

Nếu bạn đang tức giận vì con điểm kém hoặc mất tinh thần khi con bạn bị từ chối một cơ hội thì đây là một phản ứng quá mức. Phản ứng thái quá trước những thất bại không thường xuyên không giúp bạn hoặc con bạn thích nghi và phát triển.

Sợ Con Bị Thương

Nếu bạn cảnh báo con để ý các ngón tay của chúng mỗi khi đóng cửa tủ, bạn (có thể hiểu là) đang lo lắng về sự an toàn của chúng. Hãy nhớ rằng, miễn là trẻ không gặp nguy hiểm gì xảy ra, bạn nên cố gắng giữ bình tĩnh.

Chú Ý Quá Mức Tới Thành Tích

Nếu bạn quá tập trung vào thành tích của con đến mức không dành thời gian để ăn mừng cùng con và tận hưởng những khoảnh khắc đơn giản hơn, thì bạn có thể đang bảo vệ con quá mức.

Bạn có thể lên lịch cho gia sư và đăng ký cho con bạn tham gia tất cả các hoạt động bồi dưỡng, nhưng chỉ tập trung vào học tập và những thành tích có thể đo lường được có thể gây bất lợi cho sức khỏe tinh thần và tình cảm của con bạn. Chúng ta cần để trẻ em thực sự là những đứa trẻ.

Phần Thưởng Lớn Và Các Quy Tắc Nghiêm Ngặt

Sử dụng những phần thưởng kỳ lạ để động viên trẻ và những hình phạt khắc nghiệt để răn đe chúng là một dấu hiệu phổ biến khác của việc bảo vệ con quá mức.

Bạn sẽ muốn con mình được thúc đẩy bởi động lực bên trong của chính chúng và hào hứng với những trải nghiệm mới – không phụ thuộc vào hối lộ và sợ hãi trước các mối đe dọa.

Tác Động

Việc bảo vệ quá mức có thể gây ra những hậu quả tiêu cực về lâu dài.

Trẻ Em Không Có Sự Sẵn Sàng

Cha mẹ bao bọc quá mức có thể tạo ra một đứa trẻ không sẵn sàng để có thể đối phó với những biến cố trong cuộc sống theo cách của chúng. Trẻ sẽ quen với việc cha mẹ lên kế hoạch và dọn dẹp “đống lộn xộn” của chúng, đến nỗi chúng có thể cảm thấy bất lực khi đối mặt với những thách thức nhỏ chứ chưa nói đến những trở ngại lớn.

Nói Dối

Nếu con cảm thấy ngột ngạt sự bao bọc của cha mẹ, chúng có thể bắt đầu nói dối. Nếu trẻ cảm thấy không thể đối mặt với áp lực từ những kỳ vọng không thực tế hoặc từ những quy tắc nghiêm ngặt, trẻ có thể bóp méo sự thật để thao túng kết quả và thay đổi phản ứng dự đoán của cha mẹ. 

Phụ Thuộc, Thiếu Tự Tin

Nếu trẻ luôn chỉ mong chờ được sà vào lòng cha mẹ để được an ủi và che chở, chúng có thể không phát triển lòng tự trọng cần thiết để trở thành người tự đứng lên vì bản thân.

Nếu bạn làm mọi thứ cho trẻ (từ việc nhà cơ bản đến hoàn thành bài tập ở trường), trẻ có thể bắt đầu mong đợi bạn làm những việc đơn giản khác mà chúng có thể và nên tự làm. Thay vì đón nhận những thử thách mới, trẻ sẽ chờ người khác xử lý vấn đề.

Hơn nữa, một nghiên cứu năm 2013 của Đại học Mary Washington ở Virginia đã phát hiện ra rằng con cái của các bậc cha mẹ nuôi dạy con theo kiểu “trực thăng” dễ bị lo lắng và trầm cảm hơn ở độ tuổi thanh thiếu niên và những năm đại học.

Sợ Hãi

Nếu bạn ngăn trẻ làm những việc có thể mang lại kết quả tiêu cực nhưng tương đối vô hại, chúng có thể trở nên sợ hãi khi thử những điều mới. Trẻ có thể lo lắng rằng mình sẽ bị tổn thương hoặc bị từ chối và cuối cùng là trốn tránh những trải nghiệm.

Quyền Được Làm Trẻ Em

Những đứa trẻ đã quen với việc mọi thứ diễn ra theo cách của cha mẹ chúng có thể sẽ gặp khó khăn hơn trong tương lai khi chúng nhận ra rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng diễn ra theo cách đó. Chúng thậm chí có thể cảm thấy chúng xứng đáng nhận được những thứ mà chúng không được nhận.

Hơn nữa, vấn đề này sẽ dễ gây nhầm lẫn nếu trẻ luôn bị thúc đẩy bởi phần thưởng hơn là sự hài lòng của bản thân. 

Kết Lại

Bao bọc con quá mức sẽ không tốt đối với con cái. Điều quan trọng là mỗi bậc phụ huynh cần nhận thức về phương pháp nuôi dạy con phù hợp để con phát triển tốt nhất.